Η Συρία βυθίζεται για άλλη μια φορά στο χάος, καθώς οι τζιχαντιστές κυκλώνουν τη χώρα. Απέχουν πλέον μόλις 20 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Δαμασκό, αφού έθεσαν υπό τον έλεγχό τους την επαρχία Ντεράα, στη νότια Συρία, ανέφεραν ένας διοικητής τους και η μη κυβερνητική οργάνωση Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (OSDH).
Οι Σύροι αντάρτες μπήκαν από τα βόρεια και τα ανατολικά στα προάστια της πόλης Χομς, ανέφεραν στο πρακτορείο Reuters ένας κάτοικος, καθώς και πηγές του στρατού και των ανταρτών. Οι πηγές είπαν ότι οι αντάρτες διαπέρασαν την άμυνα του κυβερνητικού στρατού, ο οποίος προς το παρόν δεν έχει κάνει κάποιο σχόλιο για τις πληροφορίες αυτές. Οι μάχες μαίνονταν στα βόρεια της Χομς από αργά το βράδυ της Παρασκευής. Ο στρατός έλαβε ενισχύσεις και σφυροκοπούσε από αέρος τους αντάρτες.
Ο Ράμι Άμπντελ Ραχμάν, ο διευθυντής του OSDH, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι ισλαμιστές αντάρτες ελέγχουν όλη την Ντεράα, το λίκνο της εξέγερσης του 2011 εναντίον του καθεστώτος στου Μπασάρ αλ Άσαντ. Ένας διοικητής τους, ο Χασάν Άμπντελ Γάνι, επιβεβαίωσε ότι απέχουν «λιγότερα από 20 χιλιόμετρα», από τη νότια είσοδο της Δαμασκού. Το υπουργείο Άμυνας ωστόσο το διέψευσε, λέγοντας ότι «είναι αβάσιμες οι πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες οι ένοπλες δυνάμεις μας, που είναι παρούσες σε όλες τις ζώνες της υπαίθρου της Δαμασκού, αποσύρθηκαν».
Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο στρατός αποσύρθηκε από θέσεις του σε κοινότητες που απέχουν μόλις 10 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Δαμασκού, οι οποίες ελέγχονται πλέον από τους ντόπιους αντάρτες. Ο Γάνι είπε ότι οι δυνάμεις του κατέλαβαν την έδρα της υπηρεσίας στρατιωτικών πληροφοριών, που βρίσκεται κοντά στην πρωτεύουσα και ότι «συνεχίζουν» την πορεία τους προς αυτήν.
Ο συριακός στρατός ανακοίνωσε ότι ενισχύει τις γραμμές άμυνάς του γύρω από τη Δαμασκό και στο νότιο τμήμα της χώρας, καθώς ο πανικός έχει εξαπλωθεί στην πρωτεύουσα μετά τις δηλώσεις των ανταρτών που λένε ότι πλησιάζουν.
«Οι μονάδες μας ενισχύουν τις γραμμές τους στην ύπαιθρο της Δαμασκού και στο νότιο τμήμα της χώρας», δήλωσε εκπρόσωπος της γενικής διοίκησης του στρατού σε ανακοίνωση που μεταδόθηκε από την τηλεόραση. Δήλωσε επίσης ότι ο στρατός ξεκινά επιχειρήσεις κατά των ανταρτών στις «αγροτικές περιοχές της Χάμα και της Χομς και στα βόρεια της υπαίθρου της Ντερά», πόλης στη νότια Συρία.
Διαδηλωτές γκρέμισαν το άγαλμα του πρώην προέδρου της Συρίας Χαφέζ αλ Άσαντ, πατέρα του σημερινού προέδρου της χώρας, στην κεντρική πλατεία του προαστίου Τζερμάνα, που απέχει περίπου 10 χιλιόμετρα από το κέντρο της Δαμασκού, ανέφεραν αυτόπτες μάρτυρες και ακτιβιστές στο πρακτορείο Reuters.
🚨🚨🚨🚨
— Omar Abu Layla (@OALD24) December 7, 2024
Wow!!!
In the heart of Damascus, in the Jaramana neighborhood, the statue of Hafez al-Assad has been toppled.
Damascus is under siege from all sides. pic.twitter.com/0ZSNdvQpIV
Το προάστιο αυτό κατοικείται κυρίως από Δρούζους. Οι διαδηλωτές, που ζητούσαν την ανατροπή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, κατευθύνθηκαν προς κυβερνητικά κτίρια σε μια περιοχή της πρωτεύουσας όπου έχουν την έδρα τους πολλά παραρτήματα των υπηρεσιών ασφαλείας.
Η συριακή προεδρία διέψευσε πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο Μπασάρ αλ Άσαντ έχει εγκαταλείψει τη Δαμασκό. Ο πρόεδρος παραμένει στην πρωτεύουσα και συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά του, μετέδωσε το επίσημο συριακό πρακτορείο SANA.
Μετά την πτώση του Χαλεπιού, την περασμένη εβδομάδα, οι κυβερνητικές δυνάμεις καταρρέουν σε όλη τη χώρα, με ιλιγγιώδη ταχύτητα, καθώς οι αντάρτες καταλαμβάνουν τη μία μετά την άλλη πολλές μεγάλες πόλεις και επανεμφανίζονται σε περιοχές όπου θεωρείτο ότι η εξέγερση είχε καταπνιγεί εδώ και χρόνια. Πέρα από το Χαλέπι στα βόρεια, τη Χάμα στην κεντρική Συρία και το Ντέιρ Εζόρ στα ανατολικά, οι τζιχαντιστές λένε ότι κατέλαβαν επίσης την Κουνέιτρα, την Ντεράα και τη Σουέιντα στα νότια .
Οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν επικεντρωθεί στη Χομς. Η κρατική τηλεόραση και πηγές του στρατού ανέφεραν ότι εξαπέλυσαν αεροπορικά πλήγματα εναντίον θέσεων των ανταρτών και, παράλληλα, φτάνουν ενισχύσεις για να υπερασπιστούν την πόλη. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, επτά άμαχοι σκοτώθηκαν από τα συριακά και ρωσικά πλήγματα στη Χομς.
Στο μεταξύ, οι τζιχαντιστές επεκτείνουν τον έλεγχό τους σχεδόν σε όλη τη νοτιοδυτική Συρία και λένε ότι κατέλαβαν τη Σαναμαΐν, πάνω στον κεντρικό οδικό άξονα που οδηγεί από τη Δαμασκό στην Ιορδανία. Ο συριακός στρατός λέει ότι αναδιατάσσεται, χωρίς να παραδέχεται ότι απώλεσε εδάφη.
Η ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται τα γεγονότα εξέπληξε τις περισσότερες αραβικές χώρες και προκαλεί ένα νέο κύμα ανησυχίας για τη σταθερότητα της περιοχής. Το Κατάρ εκτίμησε ότι απειλείται η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας.
Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας, που ξέσπασε το 2011, ως εξέγερση εναντίον του καθεστώτος του Άσαντ, δημιούργησε χώρο για τζιχαντιστές που κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις και εξαπέλυαν τρομοκρατικές επιθέσεις σε όλον τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα επτά εκατομμύρια πρόσφυγες έφυγαν σε γειτονικές χώρες και ξένες μεγάλες δυνάμεις εγκαθίδρυαν βάσεις στη χώρα.
Λιποτακτούν Σύροι στρατιώτες
Οι αρχές του Ιράκ επέτρεψαν την είσοδο στη χώρα σε εκατοντάδες Σύρους στρατιώτες που λιποτάκτησαν, ανέφεραν δύο αξιωματούχοι ιρακινών υπηρεσιών ασφαλείας, σημειώνοντας ότι μεταξύ τους υπάρχουν και τραυματίες.
Οι Σύροι στρατιώτες «που διέφυγαν από τις μάχες» πέρασαν στο Ιράκ από τη μεθοριακή διάβαση Αλ Κάιμ. Οι τραυματίες μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο της ομώνυμης κοινότητας, που βρίσκεται πάνω στα σύνορα, στο δυτικό Ιράκ για να τους παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.
Μια άλλη πηγή είπε ότι πρόκειται για 2.000 «αξιωματικούς και στρατιώτες» που μπήκαν στο Ιράκ «με τη σύμφωνη γνώμη» των ιρακινών αρχών.
Η κυβέρνηση της Βαγδάτης, που στηρίζεται από φιλοϊρανικά κόμματα, έχει εκφράσει τη στήριξή της στο συριακό καθεστώς αλλά ανησυχεί για τις συνέπειες που θα έχει για την ευρύτερη περιοχή η αστάθεια στη Συρία. Μέχρι σήμερα πολλοί αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων και ο πρωθυπουργός, εμφανίζονται πολύ επιφυλακτικοί απέναντι στην προοπτική μιας ιρακινής παρέμβασης στον πόλεμο. Οι αρχές έχουν στείλει τεθωρακισμένα για να ενισχύσουν την ασφάλεια στα σύνορα.
Καταρρέει η εξουσία του Άσαντ
Αραβικές χώρες συμβούλεψαν τον Μπασάρ αλ Άσαντ να εγκαταλείψει τη χώρα και να κυβερνήσει από την εξορία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι ο ίδιος και οι ομόλογοί του της Τουρκίας Χακάν Φιντάν και του Ιράν Αμπάς Αραγσί συμφώνησαν, στη συνάντηση που είχαν στην Ντόχα, ότι πρέπει να τερματιστούν αμέσως οι «εχθροπραξίες» στη Συρία.
Ο Λαβρόφ είπε ότι η Μόσχα επιθυμεί τον διάλογο μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και της «νόμιμης αντιπολίτευσης», όπως την αποκάλεσε. Λίγο νωρίτερα και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αραγσί είχε δηλώσεις στους δημοσιογράφους ότι «πρέπει να ξεκινήσει πολιτικός διάλογος μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και των νόμιμων εκπροσώπων της αντιπολίτευσης».
Ο Λαβρόφ χαρακτήρισε «τρομοκράτες» τους αντάρτες της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, μολονότι οι ίδιοι λένε ότι έχουν αλλάξει απόψεις. Είναι «απαράδεκτο να επιτρέψουμε σε τρομοκρατικές ομάδες» να θέσουν υπό τον έλεγχό τους συριακά εδάφη», πρόσθεσε.
Όταν ρωτήθηκε πώς αναμένει να εξελιχθεί η κατάσταση στη Συρία και τι θα συμβεί με τις ρωσικές βάσεις που υπάρχουν σε αυτή τη χώρα, ο Λαβρόφ απάντησε ότι «δεν μπορεί να κάνει εικασίες». Σχολιάζοντας γενικότερα την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, ο Λαβρόφ είπε επίσης ότι ο εξτρεμισμός θα αναπαράγεται στην περιοχή εάν δεν δημιουργηθεί παλαιστινιακό κράτος.
Ο Σύρος ηγέτης φαίνεται πάντως να είναι σε μεγάλο βαθμό μόνος του. Η Ρωσία είναι απασχολημένη με τον πόλεμό της στην Ουκρανία και η Χεζμπολάχ, η οποία κάποια στιγμή έστειλε χιλιάδες μαχητές της για να υποστηρίξει τις δυνάμεις του Άσαντ, έχει αποδυναμωθεί από μια σύγκρουση με το Ισραήλ που διαρκεί ένα χρόνο. Το Ιράν, εν τω μεταξύ, έχει δει τους πληρεξουσίους του σε όλη την περιοχή να υποβαθμίζονται από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές. Επιπλέον, τα συριακά στρατεύματα έχουν εξαντληθεί και εξαντληθεί από 13 χρόνια πολέμου και οικονομικών κρίσεων, με ελάχιστη θέληση να πολεμήσουν.
Η Τουρκία, χωρίς να εμπλέκεται άμεσα στο πεδίο, παρατηρεί ευμενώς τις προόδους που σημειώνουν τα κινήματα των ανταρτών.«Για την Άγκυρα, η αλλαγή της ισορροπίας των δυνάμεων στη Συρία αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα μια ευκαιρία και ένα κίνδυνο», συνοψίζει ο Χάμις Κινίρ, αναλυτής του γραφείου συμβούλων Verisk Maplecroft.
«Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για να καθοριστεί εάν η επίθεση των ανταρτών αποτελεί υπαρξιακή απειλή για το καθεστώς Άσαντ ή εάν το καθεστώς θα καταφέρει να πατήσει ξανά στα πόδια του και να απωθήσει τα πρόσφατα κέρδη των ανταρτών», δήλωσε η Μόνα Γιακούμπιαν, αναλύτρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολιτειακό Ινστιτούτο για την Ειρήνη. «Ενώ είναι αποδυναμωμένοι και αποσυντονισμένοι, οι σύμμαχοι του Άσαντ είναι απίθανο να υποκύψουν απλώς στην επίθεση των ανταρτών», έγραψε σε μια ανάλυση.
Την Παρασκευή η Ρωσία προέτρεψε τους πολίτες της να φύγουν από τη Συρία. Το Ιράν απομάκρυνε τις οικογένειες των διπλωματών του, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο. Η Χεζμπολάχ έστειλε μερικές «δυνάμεις επιτήρησης» στη Χομς, όμως μια μεγαλύτερη δύναμη θα ήταν εκτεθειμένη σε ισραηλινά πλήγματα. Το Ισραήλ βομβάρδισε την Παρασκευή δύο μεθοριακές διαβάσεις στα σύνορα Λιβάνου-Συρίας.
Ιρακινοί παραστρατιωτικοί, υποστηριζόμενοι από το Ιράν, έχουν τεθεί σε συναγερμό και χιλιάδες από αυτούς είναι έτοιμοι να αναπτυχθούν στη Συρία και έχουν συγκεντρωθεί κοντά στα σύνορα. Όμως ακόμη δεν έχουν λάβει εντολή να τα περάσουν, είπαν δύο διοικητές τους. Το Ιράκ δεν επιδιώκει μια στρατιωτική παρέμβαση στη Συρία, είπε ένας κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Με πληροφορίες από Reuters, AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ
