Συνηθίζουμε να διαβάζουμε στις εκθέσεις και αναλύσεις των επενδυτικών οίκων σχετικά με τις τιμές του πετρελαίου, ότι όλα εξαρτώνται από την προσφορά και τη ζήτηση, από τους κύκλους της οικονομίας και από τις γεωπολιτικές συνθήκες. Δηλαδή από τις ποσότητες του αντλούνται από τα κοιτάσματα, από τις ποσότητες που απαιτούνται για να λειτουργήσει η παγκόσμια οικονομία και από την ηρεμία ή αναταραχή που επικρατεί στις χώρες στις οποίες παράγεται ο μαύρος χρυσός.
Βέβαια, τίποτα από άλλα αυτά δεν είναι γραμμένο στην πέτρα. Έτσι, παρά την κλιμακούμενη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή οι τιμές του Brent στα συμβόλαια του Ιουνίου (LCOM4), παραμένουν πέριξ των $85 το βαρέλι, μετά την πρόσκαιρη υπέρβαση των $90 και παρά τις προβλέψεις για εκτίναξη της τιμής πάνω από τα $100. Αλλά και παλαιότερα παρά τις ασθενείς αγορές πετρελαίου από την Κίνα, η τιμή του πετρελαίου παρέμενε υψηλά λόγω μείωσης της παραγωγής.
Καταγράφονται επίσης περιπτώσεις, όπου υπήρξε σαφής χειραγώγηση των τιμών, για καθαρά «εισπρακτικούς» λόγους εκ μέρους των χωρών που ελέγχουν την άντληση πετρελαίου. Κι αυτό συμβαίνει διότι αρκετές χώρες εξαρτώνται οικονομικά σε μεγάλο βαθμό από το οικονομικό αποτέλεσμα των εξορύξεων του υπεδάφους τους, όπως είναι για παράδειγμα η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, η Βενεζουέλα και άλλες.
Και ενώ οι αγορές παραμένουν ικανοποιημένες από την απουσία γενικευμένης ανησυχίας για τις τιμές του πετρελαίου, ήρθε η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, να ταράξει τα νερά. Η έκθεση του ΔΝΤ, εστιάζεται στα οικονομικά της Σαουδικής Αραβίας, η ανάγνωση των οποίων επιφυλάσσει εκπλήξεις. Η χώρα καλείται να διαχειριστεί τρία σημαντικά θέματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ταυτόχρονα και προβλήματα, αλλά και προκλήσεις.
Το πρώτο είναι η υστέρηση στον τομέα των άμεσων ξένων επενδύσεων. Η Σαουδική Αραβία έχει θέσει σαν στόχο τα $100 δισ. σε ετήσια βάση για την επόμενη πενταετία. Ένας στόχος ιδιαίτερα φιλόδοξος, αν τον συγκρίνουμε με το μέγεθος των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στην Ινδία που βρίσκεται στην κορυφή της ασιατικής ανάπτυξης με $50 δισ. Ειδικά αν αναλογιστούμε ότι στο προαναφερθέν μέγεθος των ΑΞΕ στην Ινδία, συμπεριλαμβάνονται και μια σειρά από επενδύσεις των μεγαλύτερων ψηφιακών κολοσσών του κόσμου όπως είναι η Apple, η Google, η Amazon και άλλες.
Το δεύτερο είναι το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος το οποίο θα πλησιάσει τα $20 δισ. μέσα στο 2024, που έχει ανάγκη χρηματοδότησης εκτός από τις αγορές χρέους και από εγχώριους πόρους.
Και το τρίτο σχετίζεται με τα μεγαλεπίβολα σχέδια του πρίγκιπα Μοχάμεντ Mπιν Σαλμάν, μέσω των οποίων επιθυμεί να μεταβάλει τον ρου της οικονομίας, της κοινωνίας και ευρύτερα της ιστορίας του Βασιλείου του. Το φαραωνικού μεγέθους έργο της φουτουριστικής πόλης Neom η οποία θα καταλαμβάνει 26.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας αποτελεί την κορωνίδα του πριγκιπικού Οράματος 2030. Η high-tech πόλη, θα βασίζεται ενεργειακά στο υδρογόνο.
Ήδη, η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας αντιμετωπίζει προβλήματα χρηματοδότησης του έργου το οποίο πλέον θα φιλοξενεί μόλις το ένα πέμπτο των κατοίκων που είχε προϋπολογιστεί. Το δε μήκος της περίφημης πόλης «The Line», από 170χλμ που θα κάλυπτε, θα περιοριστεί μέχρι το 2030 στα 2,4 χλμ.
Είναι φανερό ότι ο προϋπολογισμός του έργου που μόνο μέχρι το 2030 θα έφτανε τα $230 δισ., θα χρηματοδοτηθεί με δυσκολία. Ωστόσο, το έργο της κατασκευής εγκαταστάσεων που θα φιλοξενήσουν τους Ασιατικούς Χειμερινούς Αγώνες το 2029 στο ορεινό θέρετρο της Trojena, στα περίχωρα της Neom, θα πρέπει να εκτελεστεί.
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η κυβέρνηση του Ριάντ θα χρειαστεί μια μέση τιμή πετρελαίου πάνω από τα $96 το βαρέλι για να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της χώρας και να μην διακινδυνεύσει την εκτέλεση των φιλόδοξων σχεδίων του πρίγκηπα.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Σαουδική Αραβία μπορεί να χρειαστεί μια τιμή πώλησης του πετρελαίου πιο κοντά στα $108 το βαρέλι φέτος, για να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες της λειτουργίας του κράτους και να εκτελέσει απρόσκοπτα τα υπό εκτέλεση έργα.
Συμπερασματικά, η Σαουδική Αραβία έχει κάθε λόγο στη συνάντηση της 1ης Ιουνίου του OPEC+, να ζητήσει την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, όχι διότι αυτό το επιτάσσουν οι συνθήκες της αγοράς, αλλά διότι το απαιτεί η βιωσιμότητα της δικής της οικονομίας. Ας το έχουμε λοιπόν αυτό στο μυαλό μας.
