H 24η Σύνοδος της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO (29-31/5/2024) για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης (ICPRCP) και η επιβεβαίωση της Τουρκίας ότι δεν υπήρξε οθωμανικό φιρμάνι που να νομιμοποιεί την αρπαγή των Γλυπτών από τον Έλγιν – κάτι που υποστηρίζει εδώ και χρόνια η ελληνική πλευρά – δεν θα μπορούσε να απουσιάσει ως αναφορά κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης, για τα πεπραγμένα του Μουσείου το διάστημα μεταξύ Ιουνίου 2023 και Ιουνίου 2024.
Η ανακοίνωση των πεπραγμένων (19/6) συνέπεσε με τα 15ά γενέθλια του μουσείου (έκανε θυρανοίξια στις 20 Ιουνίου 2009), και στο πλαίσιο της γιορτής του ανοίγει στις 26 Ιουνίου 2024 για το κοινό, το «Μουσείο της Ανασκαφής» του. Πρόκειται για το μουσείο που δημιουργήθηκε στις νότιες παρυφές του χώρου της ανασκαφής και περιλαμβάνει 1.150 αντικείμενα από τα χιλιάδες που άφησαν πίσω τους οι άνθρωποι που έζησαν εδώ για περισσότερο από 4.500 χρόνια.
Πηγή φωτ.: Μουσείο Ακρόπολης
Με τα θυρανοίξια του νέου μουσείου αυξάνεται και η τιμή του εισιτηρίου για το Μουσείο Ακρόπολης· θα είναι ενιαία, για όλο το χρόνο, στα 20 ευρώ (10 ευρώ μειωμένο) και θα ισχύσει από το φθινόπωρο 2024, με την ακριβή ημερομηνία και την τιμή που αναφέραμε να αναμένεται να ανακοινωθούν μέσω ΦΕΚ. Ας μη λησμονούμε «ότι το Μουσείο της Ακρόπολης είναι αυτοχρηματοδοτούμενο», διευκρίνισε ο Ν. Σταμπολίδης, ενώ παρατηρείται συνεχής αύξηση στην επισκεψιμότητά του – όπως εξάλλου αναφέρουμε στα σημειώματά μας που αφορούν στην Έρευνα Κίνησης Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων της ΕΛΣΤΑΤ.
Όπως έκανε γνωστό ο Ν. Σταμπολίδης, το πρώτο εξάμηνο του 2024 (έως 15/6/2014) πέρασαν από το κατώφλι του μουσείου Ακρόπολης 904.541 επισκέπτες (το πρώτο εξάμηνο του 2023 οι επισκέπτες ήταν 925.211) και αναμένεται, συνολικά για το πρώτο εξάμηνο του 2024, οι επισκέπτες να ξεπεράσουν το ένα εκατ. Μέχρι στιγμής, και ανάλογα με την ημέρα, ο αριθμός των επισκεπτών κυμαίνεται μεταξύ 8.000 και 12.000, ενώ, η συνολικά επισκεψιμότητα για το έτος 2023 ανήλθε στους 1.904.456 επισκέπτες - «περισσότεροι από όσους τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του μουσείου», όπως σημείωσε ο Ν. Σταμπολίδης.
Ν. Σταμπολίδης για Γλυπτά: Στρατηγική που αποκαλύπτεται δεν είναι στρατηγική
«Στρατηγική που αποκαλύπτεται δεν είναι στρατηγική» και «ορισμένα πράγματα δεν πρέπει να ανακοινώνονται», τόνισε ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης αναφορικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, με τις φράσεις του αυτές να έχουν ήδη αρθρωθεί σε προηγούμενες ανακοινώσεις του. «Τουλάχιστον οι 18 από τις 20 χώρες που μετείχαν το Μάιο στη Σύνοδο της UNESCO έθεσαν το θέμα της επιστροφής και της επανένωσης των αρχιτεκτονικών Γλυπτών του Παρθενώνα» καθότι «δεν είναι ανεξάρτητα έργα. Δεν είναι αγάλματα που βρέθηκαν εδώ ή εκεί. Είναι κομμάτια της σύλληψης και της εκτέλεσης του μεγαλύτερου και σημαντικότερου αρχιτεκτονήματος, του έργου της κλασικής αισθητικής εποπτείας και φυσικά της δημοκρατίας που είναι ο Παρθενώνας», υπογράμμισε.
Πηγή φωτ.: Μουσείο Ακρόπολης
Από πλευρά της, η UNESCO έλαβε το 2021, για πρώτη και μοναδική φορά στα χρονικά της, απόφαση κατά την οποία «αναγνωρίζεται ότι το ζήτημα της διεκδίκησης, της επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, του συμβόλου της αρμονίας, της αισθητικής και της Δημοκρατίας, είναι ορθό, δίκαιο και διακυβερνητικό, καλώντας τις δύο Κυβερνήσεις να το λύσουν, σύμφωνα με τα επιχειρήματα, τα δεδομένα και την παγκόσμια βούληση στον 21ο αιώνα», όπως υπενθύμισε ο Ν. Χρ. Σταμπολίδης, κάνοντας επίσης λόγο για τις οριστικές επανενώσεις του «θραύσματος Fagan» στον λίθο VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα (Ιούνιος 2022) και των τριών θραυσμάτων του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα από τα Μουσεία του Βατικανού στο Μουσείο Ακρόπολης (Μάρτιος 2023).
Ο επαναπατρισμός του θραύσματος Fagan – όπως έχει πολλάκις αναφέρει ο Ν. Σταμπολίδης – «είναι ένας δρόμος που δείχνει πώς πρέπει να γίνει και η διαδικασία με τα επόμενα κομμάτια του Παρθενώνα τα οποία πρέπει να έρθουν και να ενωθούν με το σώμα του».
Όσο για την ελληνική αντιπροσωπεία στην 24η Σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO, συμμετείχαν ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού του υπουργείου Πολιτισμού, Γ. Διδασκάλου, ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Ν. Χρ. Σταμπολίδης, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Α. Παπαθανασίου, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, Β. Παπαγεωργίου, και η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ, Ο. Βικάτου, παρουσιάζοντας αναλυτικά το ιστορικό της υπόθεσης και τις θέσεις της Ελλάδας στο ζήτημα των γλυπτών του Παρθενώνα.
ΝοΗΜΑΤΑ, Λόρδος Βύρωνας, McCabe και άλλες δράσεις
Λήψη από την περιοδική έκθεση «ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και Αλληγορίες από την Αρχαιότητα έως Σήμερα» @Μουσείο Ακρόπολης/ Πάρις Ταβιτιάν. Πηγή φωτ.: Μουσείο Ακρόπολης
Τρεις εκθέσεις σημειώνονται το διάστημα μεταξύ 2023 και Ιουνίου 2024 στο Μουσείο Ακρόπολης. Ο λόγος για την περιοδική έκθεση «ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και Αλληγορίες από την Αρχαιότητα έως Σήμερα» (4/12/2023-14/4/2024) που αποτελείτο από 164 έργα, μικρού, μεσαίου και μεγάλου μεγέθους, διαφορετικών υλικών και εποχών, προερχόμενα από περισσότερα από 50 μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Μεταξύ των εκθεμάτων και οκτώ αγγεία από το Βρετανικό Μουσείο.
Η επίσης περιοδική έκθεση «Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας» (26/4/2024 – 31/8/2024, κι ακόμα περισσότερο αν χρειαστεί) διοργανώνεται με την ευκαιρία των 200 χρόνων από τον θάνατο του λόρδου Βύρωνα, και σχετίζεται με την αρπαγή των αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν, παρουσιάζοντας το διαβατήριο του Βύρωνα και η μετεφρασμένη στην ιταλική γλώσσα επιστολή, με την οποία θεώρησαν οι Βρετανοί το 1816 ότι μπορούσαν να αγοράσουν και να μεταβιβάσουν στο Βρετανικό Μουσείο, τα γλυπτά της λεηλασίας του Έλγιν, όταν εκείνος χρεοκόπησε.
Πηγή φωτ.: Μουσείο Ακρόπολης
Όσο για την περιοδική έκθεση φωτογραφίας του Robert McCabe «Χαίρε Ξένε Στη Χώρα των Ονείρων» (28/5-8/9/2024), την οργάνωσαν το υπουργείο Τουρισμού και ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, και αποτελεί μία αναδρομή στην καθημερινότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας μέσα από περίπου 100 φωτογραφίες. Η είσοδος στην έκθεση του McCabe όπως και στην επετειακή έκθεση για τον Λόρδο Βύρωνα, είναι ελεύθερη.
Ανάμεσα σε άλλα, το διάστημα που αναφέραμε πραγματοποιήθηκε στο μουσείο πληθώρα εκδηλώσεων, όπως η μουσικοχορευτική εκδήλωση «Tango Acropolis» στο προαύλιο του Μουσείου, την Αυγουστιάτικη Πανσέληνο. Τους καλοκαιρινούς μήνες τους 2023, με τη θεματική «Περπατώντας στην αρχαία γειτονιά του Μουσείου Ακρόπολης», οι επισκέπτες βάδισαν στους δρόμους της ανασκαφής που απλώνεται στη βάση του Μουσείου και μαζί με τους αρχαιολόγους έκαναν ένα μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο, την ιστορία και την καθημερινότητα των ανθρώπων που έζησαν στη σκιά του βράχου της Ακρόπολης για περισσότερο από 4.500 χρόνια.
Κατά την περίοδο Ιουνίου 2023 - Μαΐου 2024 το Μουσείο επισκέφθηκαν 186.537 μαθητές σχολείων από την Ελλάδα και 89.620 μαθητές σχολείων από το εξωτερικό, ενώ σε οικογένειες με παιδιά προσφέρθηκε μία σειρά προγραμμάτων. Ακόμη, στο πλαίσιο αναβάθμισης της διαδικτυακής εφαρμογής «Η Ζωφόρος του Παρθενώνα» (www.parthenonfrieze.gr), ο Τομέας Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) σχεδίασε δύο νέα ψηφιακά εκπαιδευτικά παιχνίδια, «Τα χρώματα της Ζωφόρου» και «Θεός, Άνθρωπος, Ζώο» σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και το Μουσείο Ακρόπολης.
Επισκέπτες στην αίθουσα του Παρθενώνα (Μουσείο Ακρόπολης) @Μουσείο Ακρόπολης/ Γιώργος Βιτσαρόπουλος. Πηγή φωτ.: Μουσείο Ακρόπολης
Τεκμηρίωση αρχαιολογικών συλλογών
Το Τμήμα Συλλογής Κλασικών, Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων συνέχισε και ολοκλήρωσε την τεκμηρίωση στο Σύστημα Διαχείρισης Συλλογών (Museumplus) των 1.150 αντικειμένων που παρουσιάζονται στο νέο «Μουσείο της ανασκαφής» αλλά και έργων που φυλάσσονται στις αρχαιολογικές αποθήκες. Τα 1.150 λήμματα των αντικειμένων της έκθεσης της ανασκαφής, με φωτογραφίες και σχέδια, ελέγχονται τεχνικά για να αναρτηθούν άμεσα στην ιστοσελίδα του Μουσείου, εμπλουτίζοντας την ψηφιακή συλλογή των ήδη υπαρχόντων 2.246 αντικειμένων.
Σημειωτέον ότι το Μουσείο Ακρόπολης είναι το μοναδικό ελληνικό μουσείο που παρουσιάζει στην ιστοσελίδα του όλα τα εκθέματα των αιθουσών του, καθιστώντας τη γνώση και την πληροφορία προσβάσιμη στο ευρύ και το ειδικό κοινό.
* Η υλοποίηση του «Μουσείου της Ανασκαφής» πραγματοποιήθηκε με τη στήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος
Κεντρική φωτ.: Λήψη από την αίθουσα του Παρθενώνα στο Μουσείο Ακρόπολης. Πηγή φωτ.: Shutterstock
