«Μία ταινία δεν είναι ποτέ πραγματικά καλή εκτός εάν η κάμερα είναι το μάτι ενός ποιητή» είχε σημειώσει ο σκηνοθέτης Όρσον Γουέλς και αυτή του η ρήση μπορεί να σταθεί δίπλα στον τίτλο της τελευταίας ταινίας του Γερμανού σκηνοθέτη Έντουαρντ Μπέργκερ, «Κονκλάβιο». Μάθημα σκηνοθεσίας, φωτογραφίας, ερμηνείας (χάρη στον Ρέιφ Φάινς) – μεταξύ άλλων – η εν λόγω ταινία, υπό τη σεναριακή γραφή του Πήτερ Στρόγκαν, αποτελεί συνάμα ένα σχόλιο για την πολιτική σκηνή και πώς επιλέγονται πρόσωπα σε θέσεις εξουσίας. Υπογραμμίζοντας τα τρωτά σημεία της ανθρώπινης ψυχής μέσα από τη φράση «δεν θα βρούμε ποτέ υποψήφιο χωρίς κάποιο στίγμα» ενώ ο χρόνος πιέζει καθώς «1.250.000.000 ψυχές παρακολουθούν» ώσπου να ανακηρυχθεί ο νέος πάπας.
Παρακολουθούν για την ταυτότητα του νέου πάπα ή γιατί έχουν μάθει να πορεύονται με τον πάπα στο θρόνο του Βατικανού; Δίνεται σημασία στο ποιόν του προσώπου ή επίκειται να βρεθεί ένα πρόσωπο για να μην μείνει ο θεσμός ακέφαλος; Πόσο επηρεάζονται όσοι μετέχουν στο κονκλάβιο;
«Η επίβλεψη της επιλογής είναι ένα καθήκον που δεν θα ήθελα να αναλάβω» μαρτυρά ο Ρέιφ Φάινς ως επικεφαλής της διαδικασίας και δεύτερος τη τάξει έπειτα από τον πάπα, μετά τον θάνατο του οποίου καρδινάλιοι από όλον τον κόσμο συγκεντρώνονται στη Ρώμη για να εκλέξουν τον αντικαταστάτη του. Οι διαμετρικά αντίθετες πολιτικές και θρησκευτικές ιδεολογίες των καρδιναλίων που μετέχουν στο κονκλάβιο καθρεφτίζουν την ανθρωπότητα – κλονισμένη, αναζητά το αψεγάδιαστο σε έναν κόσμο γεμάτο ψεγάδια.
Η αναζήτηση και η αγωνία που επιφέρει αντανακλώνται στα στατικά και πολύ κοντινά πλάνα για να τονίσουν το βάρος που έχει ανατεθεί στον Ρέιφ Φάινς, ενώ τα γενικά και πολύ γενικά πλάνα δημιουργούν έναν τρόπο τινά περιορισμό στον χώρο που συνάδει άρρηκτα με τον χρόνο. Έγκλειστοι και παραδομένοι σε μία διαδικασία με άκρα μυστικότητα βαίνουν σε μία διαδικασία εσωτερικής εξόντωσης πιθανού άξιου αντιπάλου. Διότι, εν τέλει, «το κονκλάβιο είναι πόλεμος» και «αυτοί που είναι επικίνδυνοι είναι αυτοί που θέλουν την εξουσία».
‘CONCLAVE’ received 12 nominations at the 2025 #EEBAFTAs, the most for any film. pic.twitter.com/nAkuqhdhQB
— Film Updates (@FilmUpdates) January 15, 2025
«Αν υπήρχε μόνο βεβαιότητα και καμία αμφιβολία δεν θα υπήρχε το μυστήριο. Και κατά συνέπεια δεν θα χρειαζόμασταν την πίστη» υπογραμμίζει ο Ρέιφ Φάινς. Με το ερώτημα που τίθεται να είναι κατά πόσον οι άνθρωποι μένουν συνεπείς στην καθαρότητα της ψυχής τους ή την έχουν ανταλλάξει – όπως ορισμένοι καρδινάλιοι στο «Κονκλάβιο». Η αμφιβολία αλλά και η αμφισβήτηση στην ανθρωπότητα είναι υπαρκτή.
* Η ταινία «Κονκλάβιο» απέσπασε Χρυσή Σφαίρα στην κατηγορία Καλύτερου Σεναρίου (για τον Πήτερ Στρόγκαν). Είναι επίσης, υποψήφια στα 30ά Critics Choice Awards, στις κατηγορίες καλύτερης ταινίας και Α’ Ανδρικού Ρόλου (για τον Ρέιφ Φάινς) καθώς και στα Βραβεία Όσκαρ της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, στις κατηγορίες Α' Ανδρικού Ρόλου (για τον Ρέιφ Φάινς), Β' Γυναικείου Ρόλου (για την Ισαμπέλα Ροσελίνι), Κοστούμια, Μοντάζ, Σχεδιασμός Παραγωγής.
