«Τι κάνει αυτός ο μικρός εδώ, πολύ εξεταστικό βλέμμα έχει», θυμάται να του λέει χαμογελώντας η κοσμαγάπητη Αλίκη σε συγγενικό σπίτι. Πού να φανταζόταν η Βουγιουκλάκη ότι το εφτάχρονο αγόρι θα γινόταν ζωγράφος που, μετά από χρόνια, θα χάριζε το χαμόγελο της σε όλη την Αθήνα.
Κι άλλοι, μεγάλοι αστέρες του ελληνικού κινηματογράφου όπως η Καρέζη, ο Χορν και ο Βέγγος, αλλά και σπουδαίοι ερμηνευτές που ντύσανε μουσικά κλασικές ταινίες, όπως ο Καζαντζίδης και η Μοσχολιού, βγήκαν από το ατελιέ του Κώστα Σπυριούνη προκειμένου να μοιραστούν χέρι με χέρι ως γραμματόσημα από τα ΕΛΤΑ. Πρόσφατα, τα πορτρέτα που φιλοτέχνησε ο καλλιτέχνης απέκτησαν νέα διάσταση στους διαδρόμους του σταθμού, μετατρέποντάς τον υπόγειο χώρο σε ιδιότυπο «σινέ Μοναστηράκι».
@Γιώργος Μυλωνάς
@Γιώργος Μυλωνάς
Οι σειρές γραμματοσήμων του Κώστα Σπυριούνη, με τίτλο «Έλληνες Ηθοποιοί» και «Αφιέρωμα στο Ελληνικό Λαϊκό Τραγούδι», από καιρό γνωστά στους πιστούς φιλοτελιστές, έβαλαν τον δημιουργό τους στη χορεία των καλλιτεχνών που σφράγισαν το ελληνικό γραμματόσημο. Είδος που σπανίζει την εποχή των ηλεκτρονικών μηνυμάτων, παραμένει ένας μικροσκοπικός θησαυρός, αλλά και πρόκληση.
Ο Αλέκος Αλεξανδράκης δια χειρός Κώστα Σπυριούνη
Πώς αποδίδεται ένα πρόσωπο με λεπτομέρεια και βάθος σε τόσο περιορισμένη κλίμακα; Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι εξαιρετικά επιλεκτικός, να αναδείξει τα ουσιώδη στοιχεία και να βρει την τέλεια ισορροπία ανάμεσα στην τέχνη και την αναγνωσιμότητα. Το γραμματόσημο πρέπει να είναι αναγνωρίσιμο ακόμα και από απόσταση και ταυτόχρονα γοητευτικό από κοντά. Σε αυτό δοκιμάστηκαν γεροί χαράκτες όπως ο Κεφαλληνός, ο Τάσσος και ο Γραμματόπουλος, αλλά και γνωστοί καλλιτέχνες όπως ο Φασιανός κι ο Τσόκλης.
Ο Ντίνος Ηλιόπουλος όπως τον ζωγράφισε ο Κώστας Σπυριούνης
Μαθητής του Τσαρούχη κι άλλων καλλιτεχνών με προσφορά στα εικαστικά μας πράγματα (Ναταλία Μελά, Βρασίδας Βλαχόπουλος, Τάσος Μαργαριτώφ) ο Σπυριούνης έγινε ο πρώτος ζωγράφος που βλέπει το έργο του να κυκλοφορεί δημοσίως σε μικρή και μεγάλη κλίμακα. Τα 21 πορτρέτα έκλεισαν έναν κύκλο 15 χρόνων περίπου ως γραμματόσημα.
Λίγο πριν την αλλαγή της χρονιάς, οι αστέρες της μεταπολεμικής Ελλάδας χαρίζουν τη λάμψη τους και γίνονται συνοδοιπόροι των Αθηναίων στο ιστορικό κέντρο, στον υπόγειο σταθμό του μετρό στο Μοναστηράκι. Πολύ κοντά στην πλατεία όπου φυλάσσονται αρχαία σπαράγματα, ο σταθμός δεν είναι απλώς ένας κόμβος της αστικής καθημερινότητας, αλλά χώρος όπου η μνήμη συναντά την τέχνη.
@Γιώργος Μυλωνάς
Ο Σπυριούνης, με τη δεξιοτεχνία του, συλλαμβάνει την αίγλη των ηθοποιών και των τραγουδιστών που σημάδεψαν τη μεταπολεμική Ελλάδα και την αποτυπώνει σε μια σειρά πορτρέτων που μοιάζουν να ανασαίνουν μέσα από τους τοίχους του σταθμού. Από την ασπρόμαυρη γοητεία της Έλλης Λαμπέτη ως την αμεσότητα της φωνής του Στέλιου Καζαντζίδη, οι μορφές αυτές υπενθυμίζουν στους περαστικούς το πνεύμα μιας άλλης εποχής. Η μικρή, οικεία εικόνα ενός γραμματοσήμου, που κάποτε κυκλοφορούσε σε επιστολές, τώρα μετατρέπεται σε μια γιγαντιαία αφήγηση του συλλογικού πολιτιστικού κεφαλαίου.
Η Έλλη Λαμπέτη φιλοτεχνημένη από τον Κώστα Σπυριούνη
Το μετρό, ένας χώρος από τη φύση του λειτουργικός και ανώνυμος, έχει στο Μοναστηράκι χαρακτήρα και «χρώμα». Εδώ δεν υπάρχουν διαφημιστικές αφίσες· υπάρχουν προσωπογραφίες που αναδεικνύουν την πνευματική και συναισθηματική γεωγραφία της πόλης. Αυτή η υπόγεια μάζωξη προσφέρει κάτι μοναδικό: μας κάνει να σταθούμε, έστω για μια στιγμή, και να αναγνωρίσουμε στις μορφές αυτές ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές. Οι ήρωες που κάποτε κυριαρχούσαν στη μεγάλη οθόνη ή στις μουσικές σκηνές τώρα περιβάλλουν τους Αθηναίους σε έναν υπόγειο χώρο καθημερινότητας, προσφέροντας λίγη από τη μαγεία τους.
Ο Δημήτρης Χορν από το χέρι του Κώστα Σπυριούνη
Κεντρική φωτ.: Η Τζένη Καρέζη φιλοτεχνημένη από τον Κώστα Σπυριούνη
