Δέχονται δριμείας κριτικής από ακτιβιστές των δικαιωμάτων των ζώων χαρακτηρίζοντάς τες ως ένα βάρβαρο αγώνισμα και απαγορεύθηκαν στην Καταλονία με νόμο που έχει τεθεί σε ισχύ από το 2012. Οι οπαδοί τους δεν το θεωρούν άθλημα αλλά καλλιτεχνική τελετουργία με βαθιές ρίζες στην παράδοση της Ισπανίας. Ο λόγος για τις ταυρομαχίες και το παρόν κείμενο συντάσσεται με το βλέμμα στους ταύρους που βγαίνουν στην αρένα δεχόμενοι βία υπό την επευφημία του κοινού.
Ιδιαίτερα δημοφιλής στην αρχαία Ελλάδα, η ταυρομαχία είχε σκοπό να δείξει ο αγωνιζόμενος το θάρρος του, την ψυχραιμία του, την ταχύτητα κίνησής του και τη σωματική του δύναμη. Αυτά καταδεικνύονται και σήμερα, από κοινού με την άνευ όρων επιβολή του ανθρώπου στο ζώο αλλά και τη νοσηρή επιθυμία του κοινού για άσκηση βίας. Γνωρίζουμε ότι ο αγώνας δεν είναι ίσος καθώς ο ταύρος πληγώνεται πολλάκις προτού αναμετρηθεί – έχοντας περιορισμένες δυνάμεις – με τον ταυρομάχο, κι εκείνος του δώσει τη χαριστική βολή.
Πορτραίτο του εν ενεργεία ταυρομάχου, Αντρές Ρόκα Ρέι, το ντοκιμαντέρ του Άρμπερτ Σέρα με τίτλο «Απομεσήμερα της μοναξιάς» (Afternoons of Solitude, 2024) μας επιτρέπει να εμβαθύνουμε στην εσωτερική εμπειρία του ταυρομάχου, καταγράφοντας τη σύγκρουση της ανθρώπινης λογικής με την αδάμαστη φύση του θηρίου. Υπογραμμίζεται η εφήμερη ικανοποίηση του ταυρομάχου μετά το πέρας του αγώνα, η ευθραυστότητά του αλλά και η μοναξιά της αρρενωπότητας που βαδίζουν στο ίδιο μονοπάτι με την πιθανότητα θανάτου και βέβαιης φθοράς.
Από το ντοκιμαντέρ «Απομεσήμερα της μοναξιάς». Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Η κάμερα του Σέρα καταγράφει τον πρωταγωνιστή του να μετέχει στους αγώνες, να φορά με τη βοήθεια άλλου τη στολή του, να έχει το βλέμμα του προσηλωμένο στον ταύρο προσέχοντας κάθε του κίνηση, και ενίοτε να δρα στην αρένα υπό τις επευφημίες του αδηφάγου για αίμα κοινού. Κρατώ την επαναλαμβανόμενη κίνηση του Ρόκα Ρέι να κάνει τον σταυρό του σε κάθε βήμα κατά την προετοιμασία του για τον αγώνα, καθώς και τα κοντινά πλάνα του Σέρα στις λεπτομέρειες της στολή του ταυρομάχου, στα πόδια του ταύρου και αλλά και στα πόδια – κόκκινα λόγω του καλσόν – του ταυρομάχου.
Από το ντοκιμαντέρ «Απομεσήμερα της μοναξιάς». Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Τα πόδια μπορούν να ιδωθούν, συμβολικά, ως τα βήματα ζωής και οι επιλογές. Οι ταυρομάχοι βγαίνουν στην αρένα αναλαμβάνοντας το ρίσκο να αντιμετωπίσουν τον ταύρο ως προσωπικό χρέος, από σεβασμό προς την παράδοση και ως αισθητική πρόκληση. Οι θεατές οδηγούνται στον ίδιο χώρο και παρακολουθούν, ο φανατισμός τους δεν εκλείπει. Ο Ρόκα Ρέι αφήνει τον θεατή μόνο με τη δική του ηθική πυξίδα και τις προσωπικές του ιδέες.
Ποιος είναι εν τέλει το θηρίο στην αρένα, ο άνθρωπος ή το ζώο; Γιατί το κοινό να δέχεται ικανοποίησης παρατηρώντας τη βία και επιθυμώντας τη θανάτωση ταύρων; Η «δίψα» για αίμα θα έπρεπε να μας απασχολεί καθώς αυτή διαιωνίζεται, με κάθε τρόπο.
Το ντοκιμαντέρ «Απομεσήμερα της μοναξιάς» (Afternoons of Solitude, 2024) του Άρμπερτ Σέρα απέσπασε το μεγάλο βραβείο στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν και έκανε ελληνική πρεμιέρα στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Κεντρική φωτ.: Από το ντοκιμαντέρ «Απομεσήμερα της μοναξιάς». Πηγή φωτ.: Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
