To ESG στις επιχειρήσεις: Οι στόχοι και οι προκλήσεις
Shutterstock
Shutterstock
Αλεξάνδρα Πάλλη

To ESG στις επιχειρήσεις: Οι στόχοι και οι προκλήσεις

H πρόεδρος του ΔΣ Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη του CSR HELLAS, Αλεξάνδρα Πάλλη, μιλάει στο Liberal για το πώς ο φορέας θα ευαισθητοποιήσει και θα υποβοηθήσει την ελληνική επιχειρηματικότητα για τη μετάβασή της προς ένα νέο βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο.

Τονίζει, επιπλέον, τη σπουδαιότητα της ενσωμάτωσης των ESG κριτηρίων στο επιχειρείν, αποκαλύπτοντας παράλληλα ποιος είναι ο επιχειρηματικός κλάδος που αντιμετωπίζει αυτή την στιγμή τις περισσότερες προκλήσεις. 

Συνέντευξη στη Μαργαρίτα Ασημακοπούλου
 
Κα Πάλλη, εδώ και 24 χρόνια το CSR HELLAS στηρίζει σημαντικά τις επιχειρήσεις-μέλη του γύρω από την εταιρική κοινωνική υπευθυνότητα και τη βιωσιμότητα. Στη νέα «πράσινη» εποχή που χαράσσεται μπροστά μας, η οποία ταυτίζει την επιχειρηματικότητα με τα κριτήρια ESG, πώς σκοπεύετε να αναπτύξετε το έργο σας; 

Το CSR HELLAS έχει ήδη διανύσει έναν μακρύ δρόμο, ώστε να ευαισθητοποιήσει την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα αλλά και την Πολιτεία για τα θέματα της εταιρικής υπευθυνότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης.  
Το 2000 είμασταν ο κεντρικός φορέας μόχλευσης της ιδέας της εταιρικής υπευθυνότητας στη χώρα μας με πλήθος δράσεων, δημόσιων παρεμβάσεων.

Σήμερα που το περιβάλλον αλλάζει ταχύτατα, φιλοδοξούμε να αποτελούμε ξανά εκείνον τον υπεύθυνο και έγκυρο φορέα που θα ευαισθητοποιήσει και θα υποβοηθήσει ουσιαστικά την ελληνική επιχειρηματικότητα για τη μετάβασή της προς ένα νέο βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο που θα ενσωματώνει δημιουργικά όλο το νέο κανονιστικό πλαίσιο των ESG κριτηρίων.

Η ενσωμάτωση των ESG κριτηρίων στο κέντρο της επιχειρηματικής στρατηγικής και της υπεύθυνης χρηματοδότησης αποτελεί σημαντική εξέλιξη, αλλά και επίπονη αλλαγή που όμως δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίζει από την γενική εικόνα η οποία έχει το κέντρο βάρους της στην ανάγκη αλλαγής της επιχειρηματικής κουλτούρας.  Δεν πρέπει να παραβλέπουμε, ότι η υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, είναι εκείνη που θα πρέπει πάντα να κάνει το ένα ακόμη βήμα προς τα εμπρός, ξεπερνώντας την εκάστοτε κανονιστικής της υποχρέωση. Το έργο μας ως CSR HELLAS είναι και πάλι διττό: 

  • Να συνεχίσουμε εκείνες τις δράσεις που στοχεύουν στην κατανόηση της ανάγκης αλλαγής.
  • Να αναπτύσσουμε διαρκώς εργαλεία και δράσεις που θα διευκολύνουν την επιχειρηματικότητα να υποδεχθεί αυτές τις αλλαγές (όπως Ευρωπαϊκές Οδηγίες CSRD και CSDDD, εναρμόνιση των επιχειρήσεων ως προς τα ESG κριτήρια κ.λπ.). 

Με βάση και το trend της αγοράς στον τομέα της βιώσιμης επιχειρηματικότητας, ποιος τομέας αντιμετωπίζει τις περισσότερες προκλήσεις;  

Η ενσωμάτωση στην εθνική έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Οδηγίας CSRD η οποία αφορά στην υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις επιχειρήσεις και η εφαρμογή της σε έναν σταδιακά αυξανόμενο αριθμό εταιρειών δημιουργεί ένα πρωτόγνωρο πλαίσιο υποχρεώσεων συμμόρφωσης και ιδιαίτερα για τις ΜμΕ οι οποίες δυστυχώς δεν είναι επαρκώς ενημερωμένες και καθόλου προετοιμασμένες ώστε να υποδεχθούν αυτές τις αλλαγές.  

Οι ΜμΕ για να καταστούν ικανές και επιλέξιμες εταιρίες, ώστε να εντάσσονται σε σημαντικές αλυσίδες αξίας ως προμηθευτές μεγάλων επιχειρήσεων, οφείλουν άμεσα να ενσωματώσουν τα κριτήρια ESG στο επίκεντρο του επιχειρηματικού τους μοντέλου και τις σταδιακής τους μετάβασης σε ένα μοντέρνο πλαίσιο βιώσιμης επιχειρηματικότητας. Η πρόσφατη Έκθεση Ντράγκι θορύβησε τις ΜμΕ και εμείς οφείλουμε ως θεσμικοί σύμβουλοί τους μέσα από τις κατάλληλες παρεμβάσεις και συνέργειές μας να συνεισφέρουμε στη διαμόρφωση προτάσεων και πλαισίων διαδικασιών για την ίση  και δίκαιη μετάβαση τους στη νέα αυτή πραγματικότητα χωρίς δυσανάλογες οικονομικές τους επιβάρυνσης, δεδομένης μάλιστα της έλλειψης σε αυτές εξειδικευμένου στελεχιακού δυναμικού.

Οι δυσκολίες είναι πολλές. Κομβικό σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε είναι η ανάγκη αλλαγής της επιχειρηματικής τους κουλτούρας και η ουσιαστική επένδυση την οποία οφείλουν να κάνουν στους τομείς της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού τους και του ψηφιακού τους μετασχηματισμού.  

Το CSR HELLAS οφείλει μέσω των δράσεών του και των συνεργειών του να συνεισφέρει ουσιαστικά σε αυτή την μετάβαση, παρέχοντάς τους επίσης ευκαιρίες εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης. Ενδεικτικά αναφέρω το εξειδικευμένο εκπαιδευτικό σεμινάριο CSR School του οποίου μόλις χθες ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία ο 6ος κύκλος του με τη συμμετοχή 44 στελεχών από μεγάλες και ΜμΕ επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο του Θεσμού CSR School, μέσα σε 6 χρόνια εκπαιδεύτηκαν περισσότερα από 210 στελέχη επιχειρήσεων από 90 οργανισμούς μέσα από 216 ώρες εκπαίδευσης. Στο πρόγραμμα αυτό έχουν συμμετάσχει ως εισηγητές 33 καθηγητές πανεπιστημιακοί, 53 στελέχη επιχειρήσεων. Η όλη μας προσπάθεια έχει τύχει της στήριξης 40 χορηγών. Το CSR School σχεδιάστηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, ως ένας πρότυπος Θεσμό, ο οποίος αποτελεί το πρώτο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την Ε.Κ.Ε., αποτέλεσμα της σύμπραξης δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης, γεγονός το οποίο μας κάνει να αισθανόμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι.

Ένας άλλος Θεσμός που έχουμε δημιουργήσει είναι το «Ελληνικό Σύμφωνο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας (ΕΣΒΕ)», αλλά για αυτό θα άξιζε να μιλήσουμε διεξοδικότερα. Παράλληλα, το CSR HELLAS προσφέρει  το εργαλείο ETHOS το οποίο είναι μια πρωτοβουλία σύμπραξης μας με την εταιρεία μέλος μας EUROCERT για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης επιχειρησιακών παραμέτρων, που σχετίζονται με την άσκηση της επιχειρηματικότητας στο σύγχρονο περιβάλλον με κεντρικό άξονα την εταιρική υπευθυνότητα. Είναι το πρώτο ελληνικό πρότυπο που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών παραμέτρων που σχετίζονται με τη συμμόρφωση της εξεταζόμενης εταιρείας με το εκάστοτε ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο, τη διακυβέρνηση, την οικονομική βιωσιμότητα, καθώς και τη διαχείριση του αντικτύπου της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην κοινωνία και το περιβάλλον. 

Ταυτόχρονα σε διεθνές επίπεδο είναι το πρώτο πρότυπο διαχείρισης της εταιρικής υπευθυνότητας που, μέσω ανεξάρτητου ελέγχου, μπορεί να οδηγήσει στην απόδοση σήματος με τρία επίπεδα διαβάθμισης, ανάλογα με το επίπεδο της τελικής βαθμολογίας, που συγκεντρώνει η εξεταζόμενη επιχείρηση. Εκτός της διασφάλισης, το ETHOS μπορεί να λειτουργήσει και ως αυτοτελές σύστημα εταιρικής διοίκησης με επίκεντρο την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνης αλλά και ως σύστημα αυτοαξιολόγησης πλήθους διοικητικών, διαχειριστικών και λειτουργικών παραμέτρων, που ολοένα και περισσότερο, ζητούνται από τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως πελάτες, συνεργάτες, προμηθευτές, Πολιτεία, εργαζόμενοι, τοπική κοινότητα, ευρύτερη κοινωνία. 
 
Ενδιαφέρον προξενεί και ο υφιστάμενος αριθμός των μελών σας. Σκοπεύετε να τον διευρύνετε με νέα εργαλεία;

Για εμάς, το CSR HELLAS, ο αριθμός των 155 μελών μας (εταιρειών, επιχειρηματικών φορέων/ενώσεων, Μ.Κ.Ο., κ.ά.) αποτελεί ιδιαίτερη τιμή αλλά και σημαντική ευθύνη. Όταν ένα σημαντικότατο τμήμα της ελληνικής επιχειρηματικότητας στέκεται δίπλα σου, και ο κύκλος αυτός συνεχώς διευρύνεται, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχεις διαρκώς την ικανότητα να αφουγκράζεσαι τις εξελίξεις αλλά και να ανταποκρίνεσαι άμεσα στις προσδοκίες και τις ανάγκες των μελών σου μέσα από δημόσιες παρεμβάσεις, από διαβουλεύσεις στη δημόσια σφαίρα, από την παροχή πρωτοπόρων εργαλείων και από την υποστήριξη εκπαιδευτικών δράσεων ή  δράσεων δικτύωσης.  Όλα όσα έχουμε διαχρονικά αναπτύξει, προφανώς οφείλουμε να τα επικαιροποιούμε, να τα διαθέτουμε σε ένα διαρκώς διευρυνόμενο αριθμό επιχειρήσεων και να τα εμπλουτίζουμε αναλόγως.  

Σε αυτή μας την προσπάθεια αξιοποιούμε μια μεγάλη πηγή πληροφόρησης και μεταφοράς τεχνογνωσίας που είναι το δίκτυο CSR Europe. Η προσπάθεια διεύρυνσης των μελών μας οφείλει να στηρίζεται σε ένα στέρεο πλαίσιο ενημέρωσης και πληροφόρησης του οικοσυστήματος της επιχειρηματικότητας και να υπηρετείται από απτά για τις επιχειρήσεις υποστηρικτικά εργαλεία. Αυτό πράττουμε σταθερά και επίμονα εδώ και 24 χρόνια.

Πιστεύουμε στον Στόχο 17 Συνεργασία για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και δεσμευόμαστε αποφασιστικά αναπτύσσοντας δυναμικές συνέργειες και αλληλεπιδράσεις με θεσμικούς φορείς της επιχειρηματικότητας (ΕΒΕΑ, ΕΒΕΘ, Σ.Ε.Β.,  Κυβέρνηση, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κ.ά.)   
 
Δώστε μας μια εικόνα για την τρέχουσα συνθήκη που επικρατεί στο εγχώριο επιχειρείν ως προς την εταιρική υπευθυνότητα. Πόση «δουλειά» έχουμε ακόμα; 

Χρειάζεται ακόμη πολύ και σκληρή δουλειά από όλους μας: Επιχειρήσεις, Πολιτεία, Μ.Κ.Ο. Ενώσεις και Φορείς, Κοινωνία των Πολιτών. Η απαραίτητη μόχλευση για την αλλαγή της κουλτούρας χρειάζεται ανοικτή σκέψη και διαρκείς συνέργειες.  

Εμείς ξεκινάμε δυναμικά και στις 5 Δεκεμβρίου 2024, σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις-μέλη μας που εδρεύουν στη Βόρεια Ελλάδα και υπό την αιγίδα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, διοργανώνουμε μια σημαντική συνεδριακή δράση στη Θεσσαλονίκη με θέμα «CSR & ESG: Επαναπροσδιορίζοντας την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στο νέο επιχειρηματικό περιβάλλον» και αξιόλογους εισηγητές από τον τραπεζικό κλάδο και τις επιχειρήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό εστιάζουμε ειδικότερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) που κινδυνεύουν να μείνουν εκτός αγοράς στην περίπτωση που δεν προσαρμοσθούν εγκαίρως. Θέματα προβληματισμού μας θα είναι: Η βιώσιμη χρηματοδότηση, η αυξημένη ευθύνη των επιχειρήσεων για τα θέματα διακυβέρνησης, διαφάνειας και δημοσιοποίησης μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (reporting) με βάση σχετικά υποχρεωτικά πρότυπα καθώς και ο έλεγχος της εφοδιαστικής αλυσίδας.  
 
Είστε ο εθνικός εταίρος του CSR Europe, του ηγετικού ευρωπαϊκού επιχειρηματικού φορέα για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Πείτε μας για το δίκτυο αλλά και για την έντονη διεθνή παρουσία σας στο πλαίσιο των δράσεών του.

Το CSR HELLAS, είναι ενεργό μέλος αυτού το μεγάλου δικτύου από το 2000. Μέσω αυτού αντλούμε τεχνογνωσία, έγκαιρη/έγκυρη πληροφόρηση καθώς και εξειδικευμένα εργαλεία προς όφελος των μελών μας. 
Παράλληλα, έχουμε τη δυνατότητα στο πλαίσιο του ετήσιου Sustainability Summit το οποίο διοργανώνει, να υλοποιούμε εξειδικευμένη θεματική ημερίδα μέσω της οποίας προβάλλονται βέλτιστες πρακτικές ελληνικών πρωτοπόρων επιχειρήσεων σε θέματα υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, συνεισφέροντας στον γενικότερο ευρωπαϊκό προβληματισμό.  

Στο πλαίσιο αυτής μας της συνεργασίας  συνεισφέρουμε επίσης και στην άμεση δικτύωση των επιχειρήσεων μελών μας με αυτό το μεγάλο ευρωπαϊκό δίκτυο υπεύθυνων επιχειρήσεων. 
 
Μιλήστε μας για την πρωτοβουλία γύρω από το «Ελληνικό Σύμφωνο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας» που εφαρμόσατε. Ποια είναι τα «πράσινα» οφέλη που έχει μια εταιρία με τη συμμετοχή της σε αυτό;

Το ΕΣΒΕ είναι ένας οδικός χάρτης προς ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο που υλοποιείται μέσα στην τριετία 2023-2025. Απευθύνεται σε όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου δραστηριοποίησης, για να διαχειριστούν με υπεύθυνο και βιώσιμο τρόπο το σύνολο των θεμάτων, που σχετίζονται με τη στρατηγική και τη λειτουργία τους καθώς και τις εφοδιαστικές αλυσίδες τους ή και τα δίκτυα διανομής (πελάτες).

Πρωτοπόροι της καινοτόμου αυτής πρωτοβουλίας του CSR HELLAS είναι οι εταιρείες μέλη μας, που συμμετέχουν σε αυτήν, έχοντας τη δυνατότητα να συμβάλουν καθοριστικά στην ενίσχυση της ενσωμάτωσης της βιωσιμότητας στο ελληνικό επιχειρείν. 
Το ΕΣΒΕ υλοποιείται σε τρεις άξονες:  

  • Άξονας Ι: Πρωτοπόρες Επιχειρήσεις  
  • Άξονας ΙΙ: Επιχειρηματικοί Φορείς & Κλαδικές Ενώσεις  
  • Άξονας ΙΙΙ: Επιχειρήσεις Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Δικτύων Διανομής (πελάτες)

Ποια είναι τα πλάνα και οι στόχοι σας για το 2025;

Το CSR HELLAS το 2025 κλείνει 25 χρόνια δημιουργικής δράσης στον χώρο της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης με σημαντικές παρεμβάσεις στο δημόσιο διάλογο και στην παροχή εξειδικευμένων εργαλείων προς τα μέλη του. Στη νέα εποχή που ξεπροβάλλει μπροστά μας και είναι γεμάτη από προκλήσεις αναφορικά με την προσαρμογή των επιχειρήσεων σε ένα αυξανόμενο κανονιστικό πλαίσιο δεν μπορούμε παραμείνουμε αδρανείς. Ενισχύσαμε τον οργανισμό μας με έμπειρο στελεχιακό δυναμικό καθώς και με νέα σε ηλικία αλλά δημιουργικά στελέχη με εξειδικευμένες γνώσεις και ψηφιακές δεξιότητες με στόχο τη μετάβασή μας σε μια νέα εποχή. Οραματιζόμαστε ένα CSR HELLAS περισσότερο εξωστρεφές και κυρίως διαδραστικό με τα μέλη του και ανοικτό-θελκτικό  προς τις ΜμΕ.

Επιθυμούμε την ενδυνάμωση των σχέσεών μας και με την Κοινωνία των Πολιτών καθώς η υγιής ανάπτυξη των δράσεών συνδέεται άμεσα με τα θέματα διακυβέρνησης, διαφάνειας και με τον ανταποδοτικό ρόλο των επιχειρήσεων προς την κοινωνία. Σκοπεύουμε επίσης να συζητήσουμε με τα μέλη μας και το σοβαρό ζήτημα που αφορά στις επιπτώσεις που ενδέχεται να επιφέρει η προσαρμογή τους στο νέο πλαίσιο των ESG κριτηρίων καθώς αυτές αυξάνουν το λειτουργικό τους κόστος και αποτελούν ένα «ανταγωνιστικό μειονέκτημα» των Ευρωπαϊκών επιχειρήσεων έναντι επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ινδία κ.ά.

Σημαντικό θέμα στο οποίο σκοπεύουμε να παρέμβουμε στη δημόσια σφαίρα είναι η αναγκαιότητα χάραξης μιας επικαιροποιημένης Εθνικής Στρατηγικής για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και τη Βιωσιμότητα.