Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, κ. Ειρήνη Αγαπηδάκη, μιλώντας στο liberal.gr συνόψισε στα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στον τομέα της πρόληψης τους τελευταίους μήνες, ενώ τόνισε ότι αυτήν τη στιγμή στόχος του υπουργείου είναι να επιλύσει τις εκκρεμότητες του χθες εργαζόμενο συγχρόνως για τη βελτίωση του συστήματος υγείας.
Συνέντευξη στη Σοφία Κωστάρα
Κυρία Αγαπηδάκη, στο πρώτο εξάμηνο του 2024 ποιο ήταν για σας το πιο αισιόδοξο βήμα στο χώρο της υγείας; Υπάρχει κάτι που έγινε και που μπορεί να κάνει τους πολίτες να ελπίζουν σε καλύτερες μέρες;
Σας ευχαριστώ πολύ για αυτή την ερώτηση κυρία Κωστάρα. Προσωπικά, υπηρετώ τη δημόσια υγεία αρκετά χρόνια, και πάνω απ’ όλα αισθάνομαι ότι είμαι ένας επιστήμονας στη δημόσια υγεία. Έχει λοιπόν πολύ μεγάλη σημασία το να βλέπω να μπορούν να γίνουν όσα αποτελούσαν ένα όραμα για εμένα όταν βρισκόμουν στον ακαδημαϊκό χώρο, και αυτά για τα οποία παλεύω. Το πιο σημαντικό, για εμένα, είναι η πρόληψη και το πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» που υλοποιείται.
Το «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» σηματοδοτεί το ότι αρχίζουμε επιτέλους να έχουμε ένα σαφές πλαίσιο για τη δημόσια υγεία με επίκεντρο την πρόληψη. Στο Υπουργείο Υγείας έχουμε πλήρη αντίληψη της κατάστασης αυτή τη στιγμή και, φυσικά, η κρατούσα κατάσταση απέχει από αυτό που θα θέλαμε, από αυτό για το οποίο εργαζόμαστε και από αυτό που ζητά ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ωστόσο, επιλύουμε τα ζητήματα του χθες και αγωνιζόμαστε για τη δύσκολη καθημερινότητα, ενώ ταυτόχρονα στον τομέα της πρόληψης γίνονται οι κινήσεις που θα ενδυναμώσουν τη δημόσια υγεία και θα φέρουν ένα καλύτερο αύριο. Είχαμε ξεκινήσει πριν από δυο χρόνια με το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για τον καρκίνο του μαστού, το οποίο σύντομα επεκτείναμε για όλες τις γυναίκες 45-74 ετών. Προχωρήσαμε με τις προληπτικές για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας. Άμεσα θα ξεκινήσει το πρόγραμμα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και το φθινόπωρο οι προληπτικές για τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Για να χαιρόμαστε όλοι τη ζωή με περισσότερα υγιή χρόνια.
Ποιος είναι ο στόχος του «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ»;
Να ζούμε περισσότερο και να χαιρόμαστε όλοι τη ζωή μας με περισσότερα υγιή χρόνια. Ίσως να σας ακούγεται γενικό ή αόριστο ή υπεραισιόδοξο. Και όμως, όλες οι μελέτες και όλοι οι ειδικοί της δημόσιας υγείας τονίζουν τη σημασία των προληπτικών εξετάσεων.
Θα ήθελα να το εξηγήσετε λίγο παραπάνω και να μου πείτε, με το χέρι στην καρδιά, εάν πιστεύετε ότι γνωρίζουμε πώς να φροντίζουμε τον εαυτό μας.
Οι προληπτικές εξετάσεις σώζουν ζωές. Και είναι τόσο απλό να γίνει αυτό! Ενδεικτικά να σας πω ότι υπολογίζεται πως υπάρχουν 1.500.000 πολίτες με υπέρταση που δεν έχουν διαγνωστεί. Με ένα απλό check up μπορούν να διαγνωστούν πάρα πολλές ασθένειες και να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής μας ή ακόμη και να σωθεί η ζωής μας. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε όλοι μας εκπαιδευτεί, γαλουχηθεί σε ένα σύστημα υγείας στο οποίο ουσιαστικά ταυτίζεται η υγεία μας με το νοσοκομείο. Αυτό μας στερεί τη δυνατότητα να σκεφτούμε πως όταν είμαστε καλά είναι η ώρα να πάμε στον γιατρό προληπτικά. Έχουμε μάθει να αμελούμε την υγεία μας όταν φαινόμαστε υγιείς και να πηγαίνουμε στο γιατρό μόνο όταν αρρωσταίνουμε. Υιοθετώντας την κουλτούρα ή -αν θέλετε- τη συνήθεια των προληπτικών εξετάσεων χτίζουμε σήμερα τα επόμενα χρόνια, προετοιμάζουμε τις επόμενες δεκαετίες μας. Με την υιοθέτηση καλών συνηθειών, δηλαδή σωστή διατροφή, αποφυγή καπνίσματος, γυμναστική και προληπτικές, έχουμε όλες τις προϋποθέσεις για πολλά υγιή χρόνια.
Τι ποσοστό πολιτών έχει ανταποκριθεί στο προληπτικό πρόγραμμα εξετάσεων;
Η ανταπόκριση των πολιτών μπορώ να πω πως είναι πολύ ζεστή και αυτό με χαροποιεί γιατί πιστεύω ότι αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε όλοι μας την αξία που έχει η πρόληψη για τη διατήρηση της υγείας μας. Περισσότερες από 375.000 γυναίκες κάνουν τη μαστογραφία και έχει αξία να πούμε ότι πάνω από 24.000 γυναίκες έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα. Καταλαβαίνετε πόσο σημαντικό είναι για εκείνες. Εάν δεν είχαν λάβει το sms με το παραπεμπτικό με διάρκεια ενός έτους που τις προτρέπει να κάνουν την εξέταση και δεν είχαν κλείσει ραντεβού για μαστογραφία, μάλλον θα ήταν διαφορετική η πορεία της ζωής τους. Παράλληλα, τρέχει και το πρόγραμμα πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας το οποίο αφορά 2.500.000 γυναίκες, 21 έως 65 ετών και παρέχει δωρεάν εξετάσεις, τεστ ΠΑΠ, HPV DNA test, που είναι μία ακριβή εξέταση και αυτή, κολποσκόπηση, ακόμα και βιοψία. Ήδη, έχουν εκδοθεί 113.223 παραπεμπτικά για τη διενέργεια test pap. Κι όπως είπαμε, προχωράμε για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τις προληπτικές για τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Όλες οι εξετάσεις είναι δωρεάν, να το τονίσουμε αυτό.
Έχετε μιλήσει και για την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας. Πότε θα υλοποιηθεί το σχετικό πρόγραμμα και πώς;
Είναι γεγονός ότι η παχυσαρκία αποτελεί ένα μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα, καθώς η χώρα μας κατέχει από τις πρώτες θέσεις σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά όλων των ηλικιών ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης. Τα στοιχεία που καταγράφονται είναι ανησυχητικά καθώς, η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό (37,5%) υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14 ετών) στην Ευρώπη, με τα περισσότερα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών (43%). Για το λόγο αυτό, συνειδητοποιώντας την ανάγκη για να λάβουμε άμεση δράση σχεδιάσαμε και υλοποιούμε σε συνεργασία με την UNICEF το πρόγραμμα της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας. Στόχος μας είναι αφενός ο έγκαιρος εντοπισμός της παιδικής παχυσαρκίας και αφετέρου η πρόληψη των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σε αυτήν. Θέλουμε να προάγουμε την υιοθέτηση ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής για την επίτευξη ενός υγιούς σωματικού βάρους σε παιδιά και εφήβους. Αυτό θα γίνει με μια πληθώρα δράσεων στις οποίες θα έχουν ρόλο εκπαιδευτικοί και σχολικοί παράγοντες, γονείς, γιατροί, ψυχολόγοι, ειδικοί της διατροφής, στελέχη των δήμων και δομών, και πολλοί ακόμη επαγγελματίες. Θέλουμε να εμφυσήσουμε την αντίληψη της σωστής διατροφής και να ενισχύσουμε οικογένειες που δεν έχουν τη δυνατότητα να ψωνίζουν υγιεινά προϊόντα. Θέλουμε τα παιδιά, μέσα από το παιχνίδι και ευχάριστες δραστηριότητες να μάθουν πώς το φασολάκι φτάνει στο πιάτο τους και γιατί δεν είναι σωστό να πετάμε ψωμί ή τρόφιμα γενικά. Φιλοδοξούμε, δηλαδή, να αλλάξουμε όλο το περιβάλλον που οδηγεί στην παιδική παχυσαρκία.
Τα προγράμματα πρόληψης θα έχουν μόνιμο χαρακτήρα ή θα εξαντληθούν με το πέρας της χρηματοδότησης;
Το Υπουργείο Υγείας επενδύει στην πρόληψη. Θέλουμε οι πολίτες, όλοι μας να κερδίζουμε περισσότερα χρόνια, περισσότερα χρόνια με υγεία. Όλα τα προγράμματα πρόληψης, σε εθνικό επίπεδο έχουν διάρκεια και θα συνεχιστούν, δεν είναι δηλαδή μία δράση one-off. Είναι προγράμματα που έχουμε θεσμοθετήσει με νόμο και τώρα “τρέχουμε” τον πρώτο κύκλο. Όλα τα προγράμματα έχουν μια σειρά από δωρεάν υπηρεσίες και ήρθαν για να μείνουν. Θα ακολουθήσουν νέοι κύκλοι τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες κάθε φορά.
Βρισκόμαστε στα μισά σχεδόν του καλοκαιριού και εντοπίζονται διάφορα προβλήματα σε κέντρα υγείας τουριστικών και απομακρυσμένων περιοχών. Πώς εξελίσσεται η κατάσταση;
Αυτή τη στιγμή ζούμε στον απόηχο μιας μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης στο τέλος της οποίας εμφανίστηκε μια παγκόσμια υγειονομική κρίση. Επιλύουμε τις εκκρεμότητες του χθες και εργαζόμαστε για τη βελτίωση του συστήματος υγείας. Γνωρίζουμε καλά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες - και ειδικά των απομακρυσμένων περιοχών. Προεκλογικά είχαμε εξαγγείλει 10.000 προσλήψεις στην Υγεία και κάνουμε πράξη τη δέσμευση. Ήδη από τον Ιούνιο κλήθηκαν προς υπηρεσία χιλιάδες νοσηλευτές, και συνεχίζουν και τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, βγαίνει και η προκήρυξη για 1375 προσλήψεις Ιατρικού, Νοσηλευτικού και Λοιπού Προσωπικού μόνο για την Πρωτοβάθμια.
Τέλος, πότε θα έχουμε νεότερα για το θεσμό του Προσωπικού Γιατρού; Υπάρχουν αυτήν τη στιγμή εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για την υλοποίησή του;
Ο Προσωπικός Γιατρός δεν αποτελεί ειδικότητα, αλλά έναν συγκεκριμένο ρόλο στο πλαίσιο του συστήματος υγείας, ο οποίος ουσιαστικά λειτουργεί ως «πλοηγός» του ασθενούς στο ΕΣΥ. Με απλά λόγια, ο Προσωπικός Γιατρός θα μας παραπέμπει στον κατάλληλο γιατρό ή στο νοσοκομείο, θα μας θυμίζει τις προληπτικές μας, θα αξιολογεί την κατάσταση της υγείας μας.
Το Υπουργείο Υγείας έχει ήδη προβεί στον απαιτούμενο επιχειρησιακό σχεδιασμό προκειμένου να καλύψει όλους τους πολίτες διασφαλίζοντας επαρκή αριθμό γιατρών. Σύντομα θα υπάρξουν επεκτάσεις και βελτιώσεις, με στόχο την εξυπηρέτηση του πολίτη και την αναβάθμιση της δημόσιας υγείας. Το σχετικό νομοσχέδιο θα ψηφιστεί από τη Βουλή τον Σεπτέμβριο.
