Η γεωπολιτική και ενεργειακή τους σημασία είναι αδιαμφισβήτητη, ωστόσο όταν μιλούν τα όπλα, τα σχέδια αναστέλλονται, όπως δείχνει η απόφαση του Ισραήλ να διακόψει για λόγους ασφάλειας την παραγωγή στο κοίτασμα φυσικού αερίου Ταμάρ, στα ανοικτά της νότιας ακτής του. Το κοίτασμα αποτελεί σημαντική πηγή φυσικού αερίου για τη βιομηχανία της χώρας και όπως ανακοίνωσε το υπ. Ενέργειας, η κυβέρνηση αναζητά εναλλακτικές πηγές καυσίμων για να καλύψει τις ανάγκες της χώρας, οι οποίες είναι αυξημένες ειδικά τώρα που βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου.
Τα όσα συμβαίνουν τις ημέρες αυτές στο Ισραήλ και τα σύνορα με την Γάζα δείχνουν την πολύ μεγάλη ανάγκη για σταθερότητα που απαιτούν τα μεγάλα ενεργειακά σχέδια, αλλά και αλλά και πόσο αυτά, όταν γίνουν, μπορούν να λειτουργήσουν ως πυλώνας ασφάλειας σε περιοχές με ιστορικό, όπως η Αν.Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή. Οι Συμφωνίες του Αβραάμ που είχε υπογράψει το Ισραήλ με στόχο τη συμφιλίωση του με τις αραβικές χώρες αυτόν ακριβώς τον στόχο είχαν, να ανοίξουν το δρόμο και να θέσουν τις βάσεις για μια σταθερή και βιώσιμη ειρήνη στη Μ. Ανατολή. Το γεγονός ότι μετά τις τελευταίες εξελίξεις παγώνει, όπως όλα δείχνουν, η προσέγγιση Ισραήλ - Σ.Αραβίας συμπαρασύρει και τον τεράστιας γεωπολιτικής, οικονομικής και εμπορικής σημασίας Ινδικό Διάδρομο, ο οποίος είχε υπογραφεί στο περιθώριο των G20 στο Νέο Δελχί, με στόχο να συνδέσει την Ινδία με τη Σ. Αραβία και την Ιορδανία μέχρι το ισραηλινό λιμάνι της Χάιφα, απ’ όπου και τα προϊόντα θα εξάγονται στην Ευρώπη. Εξάλλου, ο IMEC εξυπηρετούσε και το ευρύτερο σχέδιο των ΗΠΑ για εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τις Αραβικές χώρες και η επιμονή των τελευταίων μηνών για την εξεύρεση συμβιβασμού μεταξύ Ισραήλ και Σ.Αραβίας που θα οδηγούσε έστω και ατύπως στην ομαλοποίηση των σχέσεων, θα διευκολύνονταν μέσα από τη διασύνδεση και αλληλεξάρτηση που θα δημιουργήσει ο IMEC.
Τώρα, ποια αραβική χώρα θα βγει να συνάψει με το Ισραήλ συμφωνίες και να κάνει μαζί του μακροπρόθεσμη σχέδια ; Το σχέδιο δεν ακυρώνεται, ωστόσο οι πιέσεις των Αμερικανών - για τους οποίους ο IMEC αποτελεί το αντίπαλο δέος για τον κινεζικό διάδρομο «One Belt One Road» - να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος και να συσταθούν γρήγορα διακρατικές επιτροπές, μετατίθεται για το απώτερο μέλλον. Την ίδια αβεβαιότητα καλύπτει αυτή τη στιγμή την πορεία και άλλων ενεργειακών διαδρόμων που περνούν από τη Σαουδική Αραβία, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα, Saudi Greek Interconnection, για την οποία πρόσφατα υπεγράφη συμφωνία για σύσφιξη της συνεργασίας Αθήνας - Ριάντ μεταξύ των υπουργείων Ενέργειας των δύο χωρών και για τη δημιουργία κοινής εταιρείας. Τέτοιοι σχεδιασμοί είναι μακροπρόθεσμοι, ασφαλώς και δεν ακυρώνονται, ωστόσο ο πόλεμος δείχνει πόσο τρωτοί και εύθραυστοι είναι απέναντι στις πολιτικές αναταράξεις ειδικά όταν πρόκειται για τη ζώνη Μ.Ανατολής - Ασίας.
Στον αντίποδα βέβαια, ο πόλεμος στο Ισραήλ αναδεικνύει και τη σημασία όλων αυτών των σχεδίων, τα οποία όταν υλοποιηθούν θα συμβάλουν στην σταθερότητα, αφού θα δημιουργήσουν έναν ευρύτατο άξονα ασφαλείας στην εκτεταμένη ζώνη από την Αν.Μεσόγειο και τη Μ.Ανατολή μέχρι την Ασία. Σε αυτό τον κανόνα εντάσσεται η διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, με project promoter πλέον τον ΑΔΜΗΕ, έργο στρατηγικής σημασίας, όχι μόνο για την ασφάλεια εφοδιασμού των τριών χωρών, αλλά και για όλη την ΕΕ, αφού θα μεταφέρει την πράσινη ενέργεια της Μ. Ανατολής στις ευρωπαϊκές αγορές.
Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς για το σχέδιο του EastMed, του αγωγού μεταφοράς ισραηλινού και κυπριακού φυσικού αερίου αλλά και υδρογόνου προς τη Δύση, εφόσον κατορθώσει να πάρει τα κονδύλια από το Connect Europe Facility. Είναι η τελευταία ευκαιρία που υπάρχει για να δοθούν ευρωπαϊκοί πόροι σε έργα κατασκευής φυσικού αερίου, γι' αυτό και το συγκεκριμένο προωθείται ως project μεταφοράς υδρογόνου.
Ετερο μεγάλο σχέδιο τη σημασία του οποίου αναδεικνύει ο πόλεμος, όπως άλλωστε και εκείνος της Ουκρανίας, όσον αφορά την παροχή ασφάλειας και σταθερότητας, είναι η μετατροπή της Αλεξανδρούπολης ως τμήμα του Κάθετου Διαδρόμου (Vertical Corridor), σε ενεργειακό hub της ΝΑ Ευρώπης, προκειμένου αμερικανικό, καταριανό και άλλων πηγών προέλευσης φυσικό αέριο να φτάνει μέσω του Αιγαίου στην «αυλή» της Ρωσίας.
Είναι ίσως το πλέον φιλόδοξο και πιο δύσκολο πολιτικά ενεργειακό project από κάθε άλλο στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, με πρώτο κρίκο τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB που λειτουργεί από πέρυσι και επόμενους το σκέλος Βουλγαρία - Ρουμανία, και το κλείσιμο της αλυσίδας με την Ουκρανία. Το ταξίδι του «ελληνικού LNG» αρχίζει από το Αιγαίο και μέσω από μια διαδρομή άνω των 1.000 χιλιομέτρων θα καταλήγει στην Ουκρανία, ίσως και παραπέρα, με στόχο να «σπάσει» τη ρωσική κυριαρχία. Το θέμα συζητήθηκε ξανά τη Δευτέρα κατά την τριμερή Σύνοδο Κορυφής στη Βάρνα, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους ομολόγους του πρωθυπουργούς Νικολάι Ντένκοφ της Βουλγαρίας και Μάρσελ Τσολάκου της Ρουμανίας να δεσμεύονται πολιτικά ότι θα επισπεύσουν τις διαδικασίες. Και αν κάποτε η Μόσχα και οι δορυφόροι της στην Ευρώπη έβαζαν συνεχώς τρικλοποδιές στο σχέδιο, από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία τα δεδομένα έχουν αλλάξει άρδην. Από πέρυσι η Ελλάδα έχει τετραπλασιάσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς τους βόρειους γείτονες της, μεταφέροντας καύσιμο μέχρι τη Μολδαβία και θωρακίζοντας την ενεργειακή ασφάλεια όλης της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
