Σημασία έχει το τι ζήσαμε εμείς. Και κυρίως, παρά τα φίλτρα του χρόνου, τι έχει απομείνει μέσα μας από εκείνο το πρώτο εξάμηνο του 2015. Τότε που οι τυχοδιωκτισμοί του όλου ΣΥΡΙΖΑ -δεύτερη φωνή δεν υπήρχε εκεί μέσα- είχαν την έγκριση άνω του 70% των πολιτών, καθώς αυτή ήταν η αποδοχή του Α. Τσίπρα τους πρώτους μήνες του 2015. Και τελικά όλη αυτή η ιστορική διαδρομή αποκρυσταλλώθηκε σε εκείνο 61.3% του δημοψηφίσματος.
Έχω γράψει πολλές φορές ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν πολιτικοί απατεώνες, δεν ήταν δημαγωγοί. Όντως πίστευαν ότι μπορούν να αλλάξουν την Ευρώπη. Ο αριστερός βολονταρισμός τους τούς γέννησε αυταπάτες. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Α. Τσίπρας ήταν γέννημα μιας εποχής και έσβησαν, όταν έσβησε και εκείνη η εποχή. Όπως ήρθαν, έτσι έφυγαν.
Όμως εκείνο που έμεινε είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Εκείνο το 61,3% μπορεί να μειώθηκε σημαντικά χάρη στο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, όμως βλέπουμε ότι έχει αγκιστρωθεί κοντά στο 40%, με τάσεις ανόδου. Διότι το βασικό χαρακτηριστικό του 61,3% ήταν κατά βάθος ο ανορθολογισμός. Ο ανορθολογικός τρόπος ανάλυσης των αιτίων που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία. Το γνωστό δόγμα εκείνης της εποχής «τα μνημόνια έφεραν την κρίση», ένα δόγμα στο οποίο συνέκλιναν διάφορα ιδεολογικά ρεύματα της ελληνικής κοινωνίας, αποτύπωνε με πληρότητα τόσο ιδιοτελείς αντιλήψεις όσο και διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις που κυριαρχούσαν κυρίως στην κάτω Πλατεία.
Αυτό το ρεύμα του ανορθολογισμού, επρόκειτο περί πλημμυρίδας, από τη στιγμή που καταγράφηκε ήταν αδύνατον να εξαφανιστεί. Μπορεί να περιορίστηκε, όμως υπάρχει και αποτελεί έναν εν δυνάμει αποσταθεροποιητικό παράγοντα της δημοκρατίας μας. Στις εθνικές εκλογές του 2023 τα λεγόμενα αντισυστημικά κόμματα έλαβαν κοντά στο 44%, ποσοστό διόλου ευκαταφρόνητο. Αν θελήσουμε να ψάξουμε να βρούμε τις ρίζες αυτού του 44%, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο 61,3% του 2015. Εκεί βρίσκεται ο σπόρος τους.
Συνεπώς σήμερα η Μέρκελ ό,τι και να υποστηρίζει, το βασικό της μέλημα είναι η δική της υστεροφημία. Άλλωστε, όλα τα απομνημονεύματα δημοσίων προσώπων εκεί αποβλέπουν. Οτιδήποτε γράφει η Γερμανίδα Καγκελάριος για τον Παπανδρέου, τον Σαμάρα και τον Τσίπρα είναι ενταγμένο σε αυτή τη λογική. Και είναι αξιοπερίεργο που πολιτικοί φίλοι και των τριών πρωθυπουργών αναζητούν τη δικαίωσή τους στα λεγόμενα της Μέρκελ.
Αυτή η περίοδος έκλεισε, οι πρωταγωνιστές της κρίθηκαν, τις συνέπειες της τις πληρώσαμε όλοι. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Εκείνο που μετρά σήμερα είναι, αν διδαχθήκαμε από τα λάθη μας και έχουμε πολλές ενδείξεις ότι δε διδαχθήκαμε, συγκριτικά με το μέγεθος των όσων περάσαμε. Η επανεμφάνιση του γνωστού λεφτόδεντρου είναι ανησυχητική. Ευτυχώς, μέχρι στιγμής, οι συνθήκες δεν ευνοούν την εμφάνιση ενός νέου Τσίπρα που θα το ποτίζει.
