«Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας», είχε τονίσει ο Κάρολος Κουν (1908-1987) για την τέχνη του θεάτρου. «Μήτρα» πολιτισμού το θέατρο και τρόπον τινά σταθερά σε έναν ρέοντα κόσμο, γι’ αυτό και το θέατρο γιορτάζει την πορεία του στο χρόνο.
Ο λόγος για το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το οποίο, στις 9 Απριλίου 2025 συμπλήρωσε 130 έτη «ζωής», μίας «ζωής» που αντιστοιχεί στη λειτουργία του συγκεκριμένου θεάτρου, την καλλιτεχνική δημιουργία, την πολιτισμική καινοτομία, την ανάπτυξη, την επιτυχία, την εξωστρέφεια και την ουσιαστική συνομιλία με το τοπικό και το παγκόσμιο. Για τα τιμήσει αυτά του τα γενέθλια, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά διοργανώνει τον Σεπτέμβριο ένα μεγάλο, πολυσυλλεκτικό καλλιτεχνικό φεστιβάλ καθημερινών δράσεων και παρεμβάσεων που θα συνομιλεί με το ζωντανό σώμα της πόλης και θα αναδεικνύει όλο το ιστορικό της μεγαλείο.
Άποψη του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, από την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, σε μέρα παρέλασης. Γύρω στα 1950. Από το βιβλίο του Νίκου Αξαρλή «Δημοτικό Θέατρο Πειραιά».
Το Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου, το 1960. (Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά). Από το βιβλίο του Νίκου Αξαρλή «Δημοτικό Θέατρο Πειραιά»
Ταυτισμένο με την ιστορία της πόλης του Πειραιά, το Δημοτικό του Θέατρο είχε την τιμή να περάσουν από τους χώρους του σπουδαίες προσωπικότητες ηθοποιών, σκηνοθετών και συγγραφέων, και να ανέβουν στις σκηνές του μεγάλα έργα της παγκόσμιας και εγχώριας δραματουργίας. Σε αυτή τη διαδρομή των 130 ετών συνάφθηκαν ισχυροί δεσμοί με τους σημαντικότερους καλλιτεχνικούς φορείς της χώρας, συνέβησαν επίσης πόλεμοι, προσφυγιά, βομβαρδισμοί, επιτάσσοντας έναν σκληρό αγώνα για την επιβίωση.
Αλέκος Αλεξανδράκης, Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Κατράκης, Βασίλης Διαμαντόπουλος και Αλίκη Γεωργούλη το 1966 στο μπαρ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Από το βιβλίο του Νίκου Αξαρλή «Δημοτικό Θέατρο Πειραιά»
Έτσι, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά αποτέλεσε «σιωπηλός μάρτυρας κομβικών γεγονότων της ιστορίας της χώρας: τον αποκλεισμό του Πειραιά το 1916, την έλευση των Μικρασιατών προσφύγων το 1922, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον βομβαρδισμό της πόλης από τους συμμάχους στις 11 Ιανουαρίου 1944, την απελευθέρωση, τη δικτατορία και τόσων άλλων», όπως υπενθυμίζει η Διευθύντρια Πολιτισμού Δήμου Πειραιά, Ευαγγελία Μπαφούνη. Η ανέγερσή του κρίθηκε αναγκαία, «όχι μόνο για τη φιλοξενία των διαφόρων εκφάνσεων της τέχνης, αλλά και ως σύμβολο της οικονομικής ακμής του Πειραιά, που τότε ανθούσε χάρη στη βιομηχανία, το εμπόριο και τη ναυτιλία», συμπληρώνει.
Άποψη της Σκηνής του Δημοτικού Θεάτρου το 1980 (Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά). Από το βιβλίο του Νίκου Αξαρλή «Δημοτικό Θέατρο Πειραιά»
«Ένα θέατρο, μια πόλη. Με όραμα ζωντανό, με καθαρό βηματισμό. Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά γιορτάζει προσκαλώντας, προκαλώντας, συζητώντας, αφουγκραζόμενο το χθες, το σήμερα και ο αύριο», όπως αναφέρει –μεταξύ άλλων– στο σημείωμά του, ο καλλιτεχνικός διευθυντής Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, Νίκος Διαμαντής, και συμπληρώνει: «Πάντα δυνατά, πάντα καθαρά, προσπαθεί να θέσει ερωτήματα, να συνδέσει το δέρμα της πόλης που αναπνέει, με το μέλλον που γρήγορα έρχεται, και ακόμα γρηγορότερα φεύγει. Μια σύγχρονη πόλη αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς. Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά προσπαθεί να δώσει τον τόνο αυτής της ανάπτυξης. Γιορτάζουμε 130 χρόνια ζωντανής ιστορίας και σας καλούμε μαζί μας».
Πλην της θεατρικής του δράσης, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά δεν παύει να αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό «στολίδι» το οποίο οικοδομήθηκε σε σχέδια που εκπόνησε ο μηχανικός και μετέπειτα καθηγητή του Πολυτεχνείου, Ιωάννης Λαζαρίμου. Αρχής γενομένης από τις 9 Απριλίου 1895 οπότε και άνοιξε τις πύλες του στο κοινό, έως σήμερα, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα τοπόσημα της πόλης και αρχιτεκτονικά μνημεία της χώρας. Μεταξύ των ομορφιών του, το ναόσχημο πρόπυλό του. Όσο για την ανακαίνιση του θεάτρου, το 2013, του προσέδωσε τη χαμένη του λάμψη και αίγλη.
Κεντρική φωτ.: Λήψη από το εσωτερικό της κεντρικής σκηνής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά.