Κρίσιμο έτος για την ενίσχυση των ελληνικών εξαγωγών και, γενικότερα, την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων χαρακτηρίζει το 2025 ο κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων.
Ο ίδιος σε συνέντευξή του στο Liberal και στον Γεράσιμο Ζώτο επισημαίνει τη σημασία της λήξης των εχθροπραξιών στο Ρώσο - ουκρανικό μέτωπο, η οποία σε συνδυασμό με την άρση του εμπάργκο θα μπορούσε να επηρεάσει θετικά τις ελληνικές εξαγωγές, κυρίως αγροτικών προϊόντων.
Ανεξάρτητα από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, ο κ. Καλαμπόκης θεωρεί σημαντικούς παράγοντες την αναζήτηση νέων προορισμών, την επένδυση στην καινοτομία, καθώς και τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των εξαγωγικών επιχειρήσεων.
Ποια ήταν η πορεία των Ελληνικών Εξαγωγών το 2024;
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, οι ελληνικές εξαγωγές το 2024 ανήλθαν σε 49,90 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μια μικρή πτώση σε σχέση με τα 51 δισ. ευρώ του 2023. Αυτή η μείωση οφείλεται κυρίως στη μείωση των εξαγωγών πετρελαιοειδών, καυσίμων και λαδιών, ενώ οι εξαγωγές μη πετρελαιοειδών προϊόντων έδειξαν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα.
Ποιοι εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν τις εξαγωγές κατά τη γνώμη σας;
Δύο είναι οι βασικοί εξωγενείς παράγοντες. Ο πρώτος είναι επιθετική πολιτική δασμών από τις ΗΠΑ, η οποία σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων ενδέχεται να επηρεάσει τις ελληνικές εξαγωγές, ιδιαίτερα στον αγροδιατροφικό τομέα.
Τα προϊόντα που αναμένεται να πληγούν περισσότερο είναι το ελαιόλαδο, οι βρώσιμες ελιές, τα ροδάκινα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα (π.χ. φέτα), καθώς και τα κρασιά. Οι ΗΠΑ αποτελούν μια σημαντική αγορά για τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα και ενδεχόμενοι αυξημένοι δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν την ανταγωνιστικότητά τους έναντι προϊόντων από άλλες χώρες που διαθέτουν ευνοϊκότερους εμπορικούς όρους.
Οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι πολλαπλές: μείωση της ζήτησης για ελληνικά προϊόντα λόγω υψηλότερων τιμών στο αμερικανικό καταναλωτικό κοινό, αλλά και πιθανή στροφή των ελληνικών εξαγωγέων προς εναλλακτικές αγορές, όπως η Ασία και η Μέση Ανατολή. Είναι αυτονόητη επίσης η ανάγκη για διαφοροποίηση της παραγωγής και ανάπτυξη νέων εμπορικών στρατηγικών για τη διατήρηση της εξωστρέφειας.
Ωστόσο, υπάρχει η πιθανότητα εξαίρεσης συγκεκριμένων ελληνικών προϊόντων από τους δασμούς, όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν κατά την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, όταν το ελληνικό ελαιόλαδο και οι βρώσιμες ελιές είχαν εξαιρεθεί από τις δασμολογικές επιβαρύνσεις.
Μια αντίστοιχη διεκδίκηση μπορεί να επιτευχθεί μέσω εντατικών διαπραγματεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης με την αμερικανική πλευρά, αλλά και μέσω της ενεργοποίησης των ελληνικών επιχειρηματικών δικτύων στις ΗΠΑ, που μπορούν να ασκήσουν πίεση για την προστασία των ελληνικών προϊόντων. Στο πεδίο αυτό οι σύναψη συμμαχιών με άλλες χώρες της Ε.Ε. που εξάγουν αγροτικά προϊόντα και έχουν κοινά συμφέροντα στην αμερικανική αγορά θα έχει κομβικό ρόλο.
Ο δεύτερος είναι η πιθανή παύση των εχθροπραξιών στο ρωσοουκρανικό μέτωπο.
Η λήξη της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε σταδιακή αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία - με την παράλληλη λήξη του εμπάργκο - και την Ουκρανία, επηρεάζοντας θετικά τις ελληνικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, τροφίμων και καταναλωτικών αγαθών.
Η άρση των κυρώσεων και η αποκατάσταση της εφοδιαστικής αλυσίδας θα ενισχύσουν ιδιαίτερα τις εξαγωγές ελαιόλαδου, φρούτων και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Επιπλέον, η σταθεροποίηση της κατάστασης στην περιοχή θα βελτιώσει σημαντικά τις συνθήκες μεταφοράς των ελληνικών προϊόντων.
Συγκεκριμένα, θα αποκατασταθούν κρίσιμες εμπορικές οδοί που είχαν διακοπεί λόγω των εχθροπραξιών, επιτρέποντας ταχύτερη και οικονομικότερη μεταφορά αγαθών προς τη Ρωσία, την Ουκρανία και τις γύρω αγορές.
Η μείωση του κόστους ασφάλισης των φορτίων λόγω της απομάκρυνσης των πολεμικών κινδύνων θα βελτιώσει τη συνολική ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εξαγωγών.
Η επανέναρξη των εμπορευματικών σιδηροδρομικών και θαλάσσιων δρομολογίων μέσω της Μαύρης Θάλασσας θα διευκολύνει τη διακίνηση προϊόντων, προσφέροντας νέες επιλογές logistics για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Και ακόμη, η εξομάλυνση των οικονομικών συνθηκών στις δύο χώρες θα ενισχύσει τη ζήτηση για εισαγόμενα προϊόντα, προσφέροντας ευκαιρίες για την ανακατάληψη και διεύρυνση του μεριδίου αγοράς των ελληνικών προϊόντων στη Ρωσία και την Ουκρανία.
Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας οι βέλτιστες προοπτικές και στρατηγικές για την ανάπτυξη των Εξαγωγών το 2025;
Το 2025 αποτελεί κρίσιμο έτος για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων. Οι βασικές στρατηγικές για την ενίσχυση των εξαγωγών περιλαμβάνουν:
1. Διεύρυνση Αγορών και Αναζήτηση Νέων Προορισμών
- Στόχευση σε αναδυόμενες αγορές (Κίνα, Ινδία, ΗΑΕ, Αφρική).
- Συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις και εμπορικές αποστολές.
- Διμερείς εμπορικές συμφωνίες για μείωση δασμών και φραγμών
2. Επένδυση στην Καινοτομία και την Πιστοποίηση Προϊόντων
- Πιστοποιήσεις ποιότητας (ISO, HACCP, BRC,IFS).
- Νέα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας (βιολογικά, vegan, gluten-free).
3. Ενίσχυση του Ελληνικού Brand στις Διεθνείς Αγορές
- Προώθηση της ταυτότητας «Made in Greece» μέσω στοχευμένων ενεργειών.
- Εκμετάλλευση της διεθνούς φήμης προϊόντων όπως η φέτα, το ελαιόλαδο και το κρασί.
- Ενίσχυση παρουσίας σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες (Amazon, Alibaba).
4. Δημιουργία Συνεργειών μεταξύ Επιχειρήσεων
- Ανάπτυξη clusters εξαγωγικών επιχειρήσεων.
- Συνεργασία παραγωγών, μεταποιητών και διανομέων για εξαγωγικά δίκτυα.
- Κοινά logistics hubs για μείωση κόστους μεταφοράς.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι το 2025 μπορεί να αποτελέσει έτος ανάκαμψης και δυναμικής ανάπτυξης για τις ελληνικές εξαγωγές.
Με τις κατάλληλες πολιτικές από πλευράς πολιτείας και τις ανάλογες επιχειρηματικές κινήσεις, η Ελλάδα μπορεί να αυξήσει την εξωστρέφειά της και να εδραιώσει τη θέση της στις διεθνείς αγορές. Απώτερος στόχος η μείωση του εμπορικού μας ελλείμματος μέσω της διεύρυνσης των εξαγωγών μας σε νέες αγορές.
Η παράλληλη απόκτηση εμπιστοσύνης στα προϊόντα μας με τη δημιουργία εθνικής καταναλωτικής συνείδησης θα τους δώσει νέα ώθηση και θα οδηγήσει σε μικρότερη εξάρτηση από τα εισαγόμενα.
