Το τελευταίο τρίμηνο του 2024 αποδείχθηκε εξαιρετικά κερδοφόρο για όλη τη βιομηχανία crypto, με το Bitcoin να διασπά με χαρακτηριστική άνεση τα υψηλά που είχε σημειώσει το 2021 κοντά στα 68.000 δολάρια και να ξεπερνά με άνεση τα 100.000, πριν αποφασίσει να πάρει μερικές ανάσες. Ο ενθουσιασμός περισσεύει στις τάξεις των οπαδών και των κατόχων του και πολλοί από αυτούς περιμένουν πως η ανοδική κίνηση έχει ακόμα δρόμο μπροστά της.
Αυτό προφανώς δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε, όπως βέβαια δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και την πιθανότητα εκδήλωσης κάποιας σοβαρής πτωτικής κίνησης. Αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι πως η μετεωρική άνοδος των τελευταίων μηνών δεν έχει εξαφανίσει τους κινδύνους για τους κατόχους του βασικού κρυπτονομίσματος (και βέβαια και των υπόλοιπων).
Συνήθως, έπειτα από μία μεγάλη άνοδο στην τιμή ενός επενδυτικού προϊόντος (μετοχής, ομολόγου, αμοιβαίου κεφαλαίου, εμπορεύματος), ο πιο βασικός παράγων κινδύνου είναι η υπερτίμησή του σε σχέση με την εύλογη αξία του (fair value στα αγγλικά), αλλά αυτή η συζήτηση δεν έχει πολύ νόημα σε αυτή την περίπτωση.
Μπορούμε, όμως, να μιλήσουμε για αρκετά άλλα πράγματα σχετικά με το τι πρέπει να φοβούνται οι φίλοι του Bitcoin, ειδικά τώρα που έχει πάψει να είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που κινείται «έξω από το σύστημα» και σταδιακά γίνεται οργανικό μέρος της χρηματοοικονομικής βιομηχανίας.
Πρώτα απ’ όλα, ακόμα και οι φανατικοί οπαδοί του γνωρίζουν πως κάποια στιγμή θα έρθει και η ώρα μίας σημαντικής πτώσης. Η πτώση μπορεί να έρθει με κάποια αφορμή, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητο ύστερα από τόσο μεγάλα και γρήγορα κέρδη.
Η κρυπτοβιομηχανία μας έχει συνηθίσει στη μεγάλη μεταβλητότητα αλλά κάποιες αλλαγές που έγιναν μέσα στο 2024 κάνουν τα πράγματα λίγο πιο περίπλοκα. Μέσα στο παιχνίδι έχουν μπει και τα διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETFs), τα οποία έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη φετινή άνοδο, καθώς οι επενδυτικές εισροές σε αυτά ήταν εξαιρετικά σημαντικές μέσα στο 2024.
Μερικές μέρες πριν το τέλος της χρονιάς, τα αμερικανικά ETFs που επενδύουν σε Bitcoin και στην αρχή της χρονιάς απλά δεν υπήρχαν, κατείχαν περίπου το 5,76% της συνολικής αξίας των κυκλοφορούντων Bitcoin. Η αξία αυτών των ETFs ήταν κοντά στα 120 δισεκατομμύρια δολάρια και όπως είναι φυσικό, ένα μεγάλο μέρος αυτής της αξίας αντιπροσωπεύει κέρδη για τους κατόχους των μεριδίων.
Επειδή μέσα στους μεριδιούχους αυτών των ETFs περιλαμβάνονται και πολλοί κερδοσκόποι των αγορών που δεν έχουν κανένα συναισθηματικό δέσιμο με το Bitcoin, είναι σίγουρο πως κάποια στιγμή θα δούμε ισχυρές πωλήσεις μεριδίων που με τη σειρά τους θα προκαλέσουν πωλήσεις Bitcoin από τους διαχειριστές των ETFs. Αυτό το στοιχείο δεν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια και, υπό προϋποθέσεις βέβαια, θα μπορούσε να λειτουργήσει ενισχυτικά στην πτώση της τιμής του Bitcoin, αν και όποτε εκδηλωθεί.
Ένα άλλο «πονηρό» σημείο που ανέφερε στο Bloomberg ο Art Hogan, στρατηγικός αναλυτής επενδύσεων στην B. Riley Wealth Management, έχει σχέση με τον δεύτερο παράγοντα ισχυρής ζήτησης για το Bitcoin, δηλαδή την MicroStrategy (MSTR NASDAQ) που έχει αγοράσει Bitcoin αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στη χρονιά. Η μεγάλη άνοδος της μετοχής είχε ως αποτέλεσμα την είσοδό της στον δείκτη Nasdaq 100, κάτι που προκάλεσε σημαντικές αγορές και από τους θεσμικούς επενδυτές που παρακολουθούν τον δείκτη.
Όπως, όμως, επισημαίνει ο Hogan, όταν εκδηλωθεί μία διόρθωση στις αγορές και πέσει και ο δείκτης Nasdaq 100, πολλοί από τους θεσμικούς επενδυτές θα επιλέξουν να πουλήσουν τις πιο ευμετάβλητες και επικίνδυνες μετοχές του δείκτη, όπως δηλαδή την MicroStrategy η οποία αποτελεί στην ουσία μία μοχλευμένη εταιρεία που δανείζεται χρήματα για να αγοράσει ένα πολύ ευμετάβλητο επενδυτικό προϊόν. Σε μία τέτοια περίπτωση, η πτώση της μετοχής μπορεί να προκαλέσει κύμα πωλήσεων στα crypto περιουσιακά στοιχεία και να φέρει από μόνη της και σημαντικές πιέσεις στο Bitcoin.
Ένας κίνδυνος που υπάρχει από παλαιότερα αλλά είναι ενισχυμένος τώρα που το Bitcoin είναι μέρος του mainstream επενδυτικού κόσμου, έχει σχέση με τη νομισματική πολιτική και τις κινήσεις της Fed. Μέρος της ευφορίας των αγορών οφείλεται και στην προσδοκία περαιτέρω μειώσεων των επιτοκίων αναφοράς αλλά αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση βέβαιο πως θα συμβεί.
Μία μη αναμενόμενη στροφή της Fed σε πιο περιοριστική νομισματική πολιτική είναι πολύ πιθανόν να βλάψει το Bitcoin σε μεγαλύτερο βαθμό από παλαιότερα, δεδομένης και της παρουσίας των ETFs που μπορούν σε μία τέτοια συγκυρία να αντιμετωπίσουν εξαγορές μεριδίων και να αναγκαστούν να πουλήσουν μέρος των επενδύσεών τους στο ψηφιακό νόμισμα. Μία μικρή γεύση του τι θα μπορούσε να γίνει πήραμε πριν μερικές μέρες όταν ο Τζέρομ Πάουελ ξάφνιασε τις αγορές με τις δηλώσεις του για τη νομισματική πολιτική.
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ έπαιξε σημαντικό ρόλο στο ξέφρενο ράλι των κρυπτονομισμάτων. Αν, όμως, οι κινήσεις του σχετικά με την κρυπτοβιομηχανία απογοητεύσουν την αγορά μπορεί ο νέος πρόεδρος να αποτελέσει αρνητικό παράγοντα. Ένα ζήτημα στο οποίο πιθανολογείται πως υπάρχει ένας τέτοιος κίνδυνος είναι αυτό της δημιουργίας ταμείου στρατηγικού αποθέματος Bitcoin. Ο Τραμπ έχει δηλώσει πως εξετάζει αυτό το ενδεχόμενο αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα μπορέσει να πραγματοποιήσει την επιθυμία του, δεδομένης και της επιφυλακτικής στάσης του διοικητή της Fed, Τζέρομ Πάουελ.
Προφανώς, δεν έχουν εκλείψει και κάποιοι παράγοντες κινδύνου που συνοδεύουν εδώ και χρόνια την κρυπτοβιομηχανία. Τα διάφορα meme coins που εμφανίζονται και εξαφανίζονται με την ίδια ευκολία μπορούν ακόμα να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των crypto περιουσιακών στοιχείων.
Επίσης, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να αποκαλυφθούν πάλι φαινόμενα τύπου FTX και Sam Bankman Fried, παρά το γεγονός πως οι αρχές σε όλον τον κόσμο έχουν κυνηγήσει πολύ τις παραβατικές συμπεριφορές. Ούτε είναι λογικό να αποκλείσουμε την πιθανότητα κυβερνοεπιθέσεων με σκοπό την κλοπή κρυπτονομισμάτων από τα ψηφιακά πορτοφόλια των κατόχων τους. Όλα αυτά βέβαια είναι λίγο πολύ γνωστά και ίσως και η επανεμφάνισή τους δεν θα αποτελέσει μεγάλη έκπληξη, εκτός αν πρόκειται για κάτι που θα γίνει σε πολύ μεγάλη κλίμακα.
Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η σταδιακή ένταξη του Bitcoin στην καρδιά της χρηματοοικονομικής βιομηχανίας σημαίνει ότι οι παραδοσιακοί κίνδυνοι των χρηματιστηριακών αγορών θα παίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο και στην αγορά των κρυπτονομισμάτων.
Όσο λαμπρό και να είναι το μέλλον αυτών των νομισμάτων, όσοι τα αγοράζουν με χρήση δανεικών (margin) ύστερα από σημαντική ανοδική κίνηση κινδυνεύουν να πάθουν σημαντικές ζημιές παρά το γεγονός πως θα έχουν κάνει σωστές επενδυτικές προβλέψεις. Να πάρουν δηλαδή το μάθημα που έχουν ήδη μάθει, πληρώνοντας ακριβά δίδακτρα, όσοι ασχολούνται εδώ και αιώνες με τις παραδοσιακές επενδύσεις και τις χρηματιστηριακές αγορές.
