Φανταστείτε έναν κόσμο όπου οι μεγαλύτεροι φόβοι των αγορών είναι η ανώμαλη προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας (να πέσει σε ύφεση, δηλαδή λόγω της προσπάθειας της Fed να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό διατηρώντας υψηλά τα επιτόκια), η επιμονή του πληθωρισμού και η πιθανή κάμψη της αγοράς ακινήτων.
Αυτές ήταν οι μεγαλύτερες ανησυχίες των επενδυτών στις αρχές του 2024 και θα μπορούσε να πει κανείς ότι σήμερα μοιάζουν με… ήπιους πονοκεφάλους. Αν, μάλιστα, τις συγκρίνουμε με τις σημερινές «φοβίες» των επενδυτών, θα δούμε ότι ο κόσμος μας έχει αλλάξει πάρα πολύ μέσα σε λίγους μήνες ακόμα και αν μερικές φορές αδυνατούμε να το συνειδητοποιήσουμε.
Σήμερα, λοιπόν, αυτό που φοβούνται περισσότερο οι επενδυτές, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα της Deutsche Bank, είναι ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος. Μία απειλή που δεν υπήρχε καν στον… χάρτη πριν από ένα χρόνο. Η δεύτερη μεγαλύτερη παγίδα για τους επενδυτές το 2025 είναι ο πληθωρισμός. Κι όμως, ο πληθωρισμός συνεχίζει να τρομάζει. Μπορεί οι κεντρικές τράπεζες να είναι έτοιμες να πανηγυρίσουν τη νίκη κατά του φαινομένου, ωστόσο ένας εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να οδηγήσει στην αναθέρμανση του πληθωρισμού.
Σε αυτό το σενάριο, οι επενδυτές φοβούνται ότι κυρίως η Fed θα αναγκαστεί όχι μόνο να σταματήσει τις μειώσεις αλλά πιθανότατα να αυξήσει τα επιτόκια, προκαλώντας σοκ στις αγορές. Φοβούνται επίσης, τον κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας και τις επιπτώσεις του προστατευτισμού.
Οι δύο μεγάλες ανησυχίες των επενδυτών είναι αλληλένδετες. Αυτό είναι και καλό και κακό. Καλό αν τελικά ο Τραμπ αποφασίσει να υιοθετήσει μία πιο ήπια στρατηγική στο θέμα των δασμών και αποφευχθεί ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος. Διότι τότε θα ελαχιστοποιηθούν και οι όποιες πιθανότητες αναθέρμανσης του πληθωρισμού. Κακό, διότι αν ο εμπορικός πόλεμος ξεσπάσει, ο πληθωρισμός πολύ δύσκολα θα συνεχίσει να εξασθενεί, τουλάχιστον στις ΗΠΑ. Και αν η Fed αναγκαστεί να επιστρέψει στις αυξήσεις των επιτοκίων, το πλήγμα για τα χρηματιστήρια και γενικότερα τις αγορές, θα είναι ανεπανόρθωτο.
Στην τρίτη θέση των μεγαλύτερων ανησυχιών για το νέο έτος έχουμε δύο εστίες αβεβαιότητας που υπήρχαν και πέρσι αλλά ο βαθμός επικινδυνότητάς τους έχει αυξηθεί. Η μία εστία είναι οι γεωπολιτικές εξελίξεις και η δεύτερη η πιθανότητα να… σκάσει η φούσκα του ενθουσιασμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη και να δούμε σοβαρή διόρθωση στις μετοχές του κλάδου. Μετοχές που έχουν σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος του εντυπωσιακού ράλι που διαρκεί ήδη πάνω από δύο χρόνια. Βέβαια, νέα επιτεύγματα κάνουν την εμφάνισή τους, όπως οι κβαντικοί υπολογιστές που υπόσχονται να συντηρήσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο οι συνθήκες είναι πιο δυσμενείς φέτος, παρά τη δέσμευση του Τραμπ να αναλάβει πρωτοβουλία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Τα γεγονότα στη Συρία και η έκρυθμη κατάσταση στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, οι εντάσεις μεταξύ Κίνας-Ταϊβάν και φυσικά ο πόλεμος η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, διαμορφώνουν ένα ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό που αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για τις επιχειρήσεις και τις αγορές τα τελευταία τρία χρόνια.
Σε ό,τι αφορά την αμερικανική οικονομία, οι ανησυχίες στις αρχές του 2024 εντέλει διαψεύστηκαν, καθώς η Fed πέτυχε να την… προσγειώσει ομαλά, οδηγώντας σε εξασθένηση τον πληθωρισμό και αποφεύγοντας παράλληλα την ύφεση. Ο Τζερόμ Πάουελ ανακοίνωσε την πρώτη μείωση επιτοκίων τον περασμένο Σεπτέμβριο και οι αγορές ήλπιζαν ότι το χρήμα θα γίνει πολύ φθηνότερο μέσα στο 2025.
Ήρθε όμως η εκλογή του Τραμπ να αλλάξει τα δεδομένα, λόγω των δασμών που έχει υποσχεθεί να επιβάλλει σε όλα τα προϊόντα που εισάγουν οι ΗΠΑ, με επίκεντρο τα κινεζικά προϊόντα για τα οποία οι δασμοί θα είναι της τάξης του 50%.
Επειδή όμως οι δασμοί στην ουσία είναι φόροι στις εισαγωγές, αναλυτές προειδοποιούν ότι είναι πολύ πιθανό να σημειωθούν νέες ανατιμήσεις στις ΗΠΑ, καθώς είναι αδύνατο να στραφεί η κατανάλωση μόνο προς αμερικανικά προϊόντα και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Η αγορά ομολόγων έχει ήδη βιώσει συνθήκες αυξημένης μεταβλητότητας φέτος και πιθανή στροφή της Fed στο θέμα των επιτοκίων θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερες διακυμάνσεις στις αποδόσεις των ομολόγων.
Να πούμε κλείνοντας, ότι όπως δεν επιβεβαιώθηκαν οι φοβίες που υπήρχαν στις αρχές του 2024, έτσι μπορεί να μην επιβεβαιωθούν και το 2025 ή να προκύψουν και νέοι κίνδυνοι που σήμερα δε βρίσκονται στο κάδρο. Ο εμπορικός πόλεμος, ωστόσο, μοιάζει σχεδόν σίγουρος αν και καλύτερη εικόνα για τις εξελίξεις θα έχουμε μετά την ορκωμοσία του Τραμπ.
